Rouw- en verliesbegeleiding begint eigenlijk altijd met een hulpvraag. Maar niet alleen degene die de hulp heeft ingeschakeld, heeft hulp nodig. Zeker wanneer het gaat om rouw, beperkt de hulpvraag zich niet tot 1 gezinslid. Alle gezinsleden hebben er mee te maken, ieder op zijn eigen manier. Ik bied mijn begeleiding dan ook altijd systemisch aan. Ik ben ervan overtuigd dat dát de ondersteuning biedt die het gezin nodig heeft.

Een mooi voorbeeld

Ouders maken zich vaak zorgen om hun kinderen. Maar omgekeerd geldt dit ook: Hoe jong of oud kinderen ook zijn, ze maken zich zorgen om hun ouder. Soms merk je daar weinig van, andere keren is het zichtbaar in gedrag. Door open te zijn en gevoelens te delen, kun je samen een stapje verder komen.

Een moeder van 2 jonge kinderen, die kortgeleden haar partner is verloren aan kanker, deelde een mooi gesprek dat zij had met haar zoon van 6:

Zoon: Mama, hoe was het bij Sabina?

Moeder: Het ging goed.

Zoon: Wat moest je doen?

Moeder: Sabina legde allemaal plaatjes neer. Ik moest plaatjes uitzoeken die ik bij
mezelf vind passen. Ik koos ook plaatjes die bij papa passen en bij jou en je
broertje.

Zoon: Wat had je gekozen?

Moeder: Voor mama koos ik een zonsondergang tussen de takken.

Zoon: Ja, jij houdt van zonsondergang kijken.

Moeder: Voor papa koos ik een grote aap. Eigenlijk moest dat een knuffelbeer zijn,
want dat was papa wel!

Zoon: Ja, papa hield van knuffelen! Hij vond het fijn om met ons op de grote beer
te liggen.

Moeder: Voor jou koos ik een vogel. Jij bent vrij en volgt je eigen route. En voor je
broertje koos ik een plaatje met allemaal knuffels op een rijtje. Want hij is
een knuffelkontje en houdt van knuffelen.

Zoon: Ik speel ook vaak een vogeltje en dat ik dan kan vliegen. En mijn broertje
houdt van knuffelen met iedereen…vooral met zijn doeken.

Moeder: Ja daar heb je gelijk in.

Zoon: Voel je je nu weer goed mama?

Moeder: Ja, mama voelt zich weer goed.

Kwetsbaar en oprecht

Binnen een gezin rouwt iedereen op zijn eigen manier. In bovenstaande gesprek wordt heel mooi zichtbaar dat de moeder in dit gezin een kwetsbare voorbeeldrol vervult. Niet altijd mooi weer spelen, maar eerlijk antwoord geven op de vragen van haar kinderen. Ze laat zien dat ze als ouder ook worstelt met emoties en dat het goed is om die te tonen. Dat is enorm helpend in het gehele rouwproces van dit jonge gezin. De moeder uit het voorbeeld geeft haar kinderen (onbewust( toestemming dat het ook goed is als je je soms even niet goed voelt. Én dat het oké is om hulp in te schakelen, zodat je je weer beter kan voelen.

Mag ik ook met jou meelopen?

Glunderend las ik het whatsapp bericht waarin deze moeder het gesprek met haar zoon met mij deelde. Wat ben ik dankbaar voor mijn mooie vak waar ik met gezinnen mee mag wandelen op het pad van rouw. 

Ben jij je partner verloren en kun je wel een steuntje in de rug gebruiken? Neem dan gerust contact met mij op. Ik loop graag een stukje met je mee.

Vaak denken we dat emoties zich diep van binnen bevinden. Dat het ‘dingen’ zijn die we weg kunnen stoppen, die we kunnen negeren. En willen we er mee aan de slag? Dan lijken lachen, huilen en/of praten de beste opties. Allemaal niet verkeerd. Maar wat nou als je eens probeert je emoties te voelen met je hele lijf? De fijne én de nare emoties. Om vervolgens ook je lichaam te gebruiken om te ontspannen, tot rust te komen en je gedachten te ordenen. 

Stilstaan en tot rust komen

Als we stilstaan en even écht naar onszelf luisteren, weten we heel goed wat we nodig hebben. In de stilte hoor je vaak zoveel meer! Uitrusten is daarbij vaak een belangrijke sleutel. Met een moe lijf en een vol hoofd is alles ingewikkeld. Zodra je lichaam tot rust komt, kun je andere keuzes maken op alle gebieden in je leven. Maar…hoe 

doe je dat?

Aan de slag met je handen

Al jarenlang is mindfulness in opkomst. Maar heb je weleens gehoord van craftfulness. Daarbij draait het om ontspannen door iets met je handen te maken. Iets met je handen maken zorgt voor rust en heeft hetzelfde effect als mediteren. Doe daarbij niet alles tegelijk, maar focus je echt op datgene dat je aan het maken bent. Van haken tot pottenbakken en van schilderen tot knippen en plakken, alles mag. Het gaat niet om het eindresultaat, maar om het proces van begin tot eind.

Knuffelen

Wist je dat aanraking één van de belangrijkste dingen is die ons in leven houden? Volgens de Amerikaanse gezinstherapeute Virginia Satir hebben we vier knuffels per dag nodig om te kunnen overleven. We hebben acht knuffels per dag nodig om te blijven zoals we zijn en twaalf om te kunnen groeien. Even knuffelen is dus geen overbodige luxe, maar hoognodig! 

Is er niemand in de buurt om mee te knuffelen? Sla dan je armen stevig om jezelf heen en concentreer je heel bewust op die aanraking. Want liefde van jezelf is minstens zo belangrijk als liefde van de mensen om je heen.

Verbinding

Echte verbinding is enorm belangrijk voor hoe je je voelt. Verbindt met jezelf, door even echt te voelen wie je bent en verbindt met anderen voor vriendschap en liefde. Het verrijkt je leven en schept ruimte voor emoties. Je hechten aan een ander, even die arm om je heen voelen of een knuffel als je dat nodig hebt helpen je te voelen wie je bent en wat je nodig hebt. De kracht van contact is waardevoller dan je denkt!

Een steuntje in de rug

Worstel je met de chaos aan emoties door rouw en verlies en weet je niet hoe je verder moet? Soms is er meer nodig dan ‘stilstaan en verbinden’ of kun je dit niet alleen. Als rouw- en verliesbegeleider help ik je daar graag bij. Dat kan via persoonlijke begeleiding, of door middel van de online cursus DURV – Gewoon doen joh! Speciaal voor weduwen en weduwnaars in de bloei van hun leven, die met rouw aan de slag willen.

Daar stond je dan, aan het kleine graf waar jullie nog veel kleinere baby in begraven ligt. Het verliezen van een baby is hartverscheurend en heel onnatuurlijk. Je keek zo uit naar dit mooie mensje, je wilde het vasthouden, knuffelen, zien opgroeien…en opeens is alles weg. Leeg. Verloren. De naam die jullie voor dit kindje bedacht hebben komt op de steen te staan. Je bent voor altijd papa en mama van een baby die er niet meer is. Hoe noem je dat? Hoe noem je jezelf? En wat als er later een ander kindje geboren wordt?

Vlinderkindjes en sterrenbaby’s

Een overleden kindje noemt men vaak een ‘vlinderkindje’. De baby, die heel even dichtbij was, is ongrijpbaar en kwetsbaar als een vlindertje bij je vandaan gevlogen. Ook de term ‘sterrenbaby’ wordt veel gebruikt. Het symboliseert het verloren kindje dat als een ster aan de hemel straalt.

Met lege handen

Als papa en mama van een sterrenbaby, ben je misschien ook op zoek naar de juiste term voor jezelf. Je bent ouders van een kindje, maar staat met lege handen. Er zijn letterlijk en figuurlijk maar weinig woorden voor dat verdriet. Je kunt een sterrenouder zijn, maar er is ook niets mis met jezelf papa of mama noemen. Je hebt immers een kindje gekregen waar je, zo kort als het duurde, ook nog eens intens veel van hebt gehouden. Je bent voor altijd de papa of mama van dit mooie mensje, dat hoef je niet onder stoelen of banken te steken.

De hoop op nieuw leven

Een nieuwe zwangerschap brengt vaak veel verschillende emoties teweeg. Het verdriet van het verlies en de hoop op nieuw leven. Om die hoop te symboliseren wordt dit nieuwe kindje vaak een regenboogbaby genoemd. Dit kindje kan niet vervangen wat je bent verloren, maar wat is het een feest om opnieuw een kindje te mogen verwelkomen. Een kindje dat je alle liefde kan geven die je in je hart bewaard hebt.

Rouwen om een vlinderbaby

Het verliezen van een baby is intens verdrietig en hartverscheurend. Je had het zo anders voor je gezien! Schroom niet om hulp te vragen als het je in de periode na het overlijden van je kindje te veel wordt. Als rouw- en verliesbegeleider loop ik graag een tijdje met je mee en help ik je de naam van je kindje levend te houden.

Wanneer je ongeneeslijk ziek bent, komt onvermijdelijk het moment dat je dit aan anderen gaat vertellen. Je partner weet het als eerste, maar ook je kinderen en andere familieleden horen vaak al snel wat er aan de hand is. Voor zulk slecht nieuws, lijkt het nooit het goede moment. Toch kun je het het beste zo snel mogelijk zeggen. Je geeft daarmee een ander de kans om ermee te leren omgaan, om zich voor te bereiden op wat er gaat komen, hoe pittig dat ook zal zijn.

Rouwen om verlies van gezondheid

Het achteruitgaan van de gezondheid hoort – uiteindelijk – bij het leven. Maar dat maakt het niet gemakkelijk om daar mee om te gaan. Als je gezondheid snel achteruit gaat of je bent ongeneeslijk ziek, dan kun je rouwen om het verlies van je gezondheid. Het pijnlijke besef dat je nooit meer kunt doen wat je eerder altijd deed, doet je verdriet. 

Ook je nabestaanden zien je steeds verder achteruitgaan. En ook zij hebben tijd nodig om daarmee om te leren gaan. Het is een fase van rouw die voor de dood plaatsvindt. We noemen dat levend verlies; het steeds weer incasseren dat je iets verloren bent van jezelf, zoals je gezondheid.

Rouwen om een verlies dat steeds dichterbij komt

De periode van ziekte voor een overlijden, is ook een soort overgangsfase. Jijzelf en de mensen om je heen rouwen om het verlies van je gezondheid, maar nemen als het ware ook al een voorschot op de rouw na de dood. Het verlies komt immers steeds dichterbij. Je zou denken dat dit het verwerken van een overlijden gemakkelijker maakt, maar helaas werkt dat anders. Het één kan het ander niet vervangen. Op het moment van overlijden start een nieuwe keten van rouw die hoort bij het verlies van een dierbare. Maar weten dat er een overlijden aan komt, kan wel helpen om gezinsleden daarop voor te bereiden. 

Rouwbegeleiding voor, tijdens en na de dood

Voor kinderen is goede begeleiding bij rouw essentieel. Zij mogen leren hun gevoelens te uiten, hun vragen te stellen en hun emoties een plek te geven. Om dit in goede banen te leiden kun je bij ziekte in het gezin ook kiezen hulp bij rouwen voor de dood. Bij mijn werk als rouw- en verliesbegeleider komt mijn ervaring met palliatieve zorg goed van pas. Ik ben bekend met de zorgen, de vragen en de hulpbehoefte van gezinnen waar iemand gaat overlijden of net overleden is. Ik denk mee bij uitvaarten en bij stervensmomenten en begeleid waar nodig het proces van rouwen voor, tijdens en na de dood.

Voor je een dierbare verliest, heb je vaak een globaal beeld van hoe rouw er uit ziet. Verdrietige gezichten, eindeloos huilen, apathie, boosheid… In je hoofd is rouw vooral heel zichtbaar. Het lijkt haast een tentoonstelling van gemis en emotie. We kennen ook allemaal het beeld van mensen die na een verlies juist keihard gaan werken om vooral niets te voelen. Emoties die onderdrukt worden. Maar hoe zit het dan met al die gevoelens? Die moeten toch ook ergens blijven?

Zichtbare emoties in tijden van rouw

In tijden van rouw wissel je praktische momenten (administratie afhandelen, regelzaken, etc.) vaak af met emotionele momenten. Zolang dat in balans blijft, kun je dat een hele tijd volhouden. Als je de emotie echter onderdrukt, dan kom je uiteindelijk in de problemen. Je angst om te voelen is wellicht groot, maar door niets te willen voelen, creëer je vooral een grotere uitbarsting. Hoe dat zich uit, is voor iedereen verschillend. Misschien heb je een kort lontje en ben je snel boos, misschien barst je onverwachts in huilen uit. En dan hebben we het nog niet eens over onzichtbare rouw…

Lijfelijke uitingen van verdriet en gemis

Onzichtbare rouw is iets dat in de meeste gevallen niet snel opvalt. We noemen het immers niet voor niets onzichtbaar. Maar dat wil niet zeggen dat het er niet is. Onzichtbare rouw bestaat namelijk uit de lijfelijke sensaties die door verdriet worden veroorzaakt. Lichamelijke sensaties zoals een verhoogde hartslag, hartkloppingen, gebrek aan eetlust, een moeilijke stoelgang, pijn in het lijf en letterlijk hartzeer. Ook qua gedrag zul je soms merken dat je anders reageert dan voorheen. Misschien is je lontje een stukje korter, verandert je kijk op het leven en maak je je niet zo snel meer druk om onbelangrijke zaken. Je kunt moeite hebben met concentratie en het verwerken van informatie, je slaapt slechter of je zorgt minder goed voor jezelf. Het kan voelen alsof je alles moet geven om simpelweg te overleven. En dan hebben we het nog niet eens over levensbeschouwelijke reacties; je normen en waarden, cultuur en geloofsovertuiging. 

Zichtbare rouw én onzichtbare rouw horen er allebei bij. Alle gevoelens en lijfelijke sensaties mogen er zijn. Maar het is wel goed er dan ook iets mee te doen. Blijf daarom reflecteren: Wat herken ik bij mezelf? Wat voel ik? Wat heb ik nodig? Alleen dan blijf je in balans en kom je vooruit.

Rouw is écht loslaten van wat je liefhebt of had. Geen wonder dat daar veel emoties bij komen kijken! Al die wisselende gevoelens van verdriet, boosheid, blijdschap, angst en opluchting kunnen zorgen voor flinke chaos in je hoofd. Het is immers moeilijk om te weten waar je aan toe bent, als je van de ene emotie in de andere slingert. In een poging om te overleven, schakelen we al die emoties liever even uit. En dat terwijl ze zo hard nodig zijn om te rouwen en het verlies te doorleven.

Het toelaten van je gevoel

Omgaan met alle emoties rondom rouw is hard werken. Écht toelaten hoe je je voelt is spannend. Wie weet wat er gebeurt als je je emoties tevoorschijn haalt. Misschien kom je die gevoelens wel nooit meer te boven! Een hele normale gedachte. Maar denk eens aan een balletje dat je onder water houdt. Dat gaat heel lang goed, tot je los laat. Hoe langer het balletje onder water is geweest, hoe harder hij omhoog schiet. En zo is het ook met al die krachtige emoties die jij nog niet hebt toegelaten. Je emoties erkennen is de eerste stap. Vanaf daar kun je ermee aan de slag om je verdriet om te draaien in een kracht.

Een nieuw perspectief!

Als je overspoeld wordt door emoties, kun je zo uitkijken naar het einde van rouw. Maar de harde waarheid is: rouw stopt nooit. Je draagt het je hele leven met je mee. Naarmate de tijd verstrijkt, verandert echter wel je perspectief. Je kunt je verlies, het gemis en je emoties daardoor steeds vanuit een andere invalshoek bekijken en geeft er nieuwe betekenis aan. Daarbij is er geen ‘goed’ of ‘fout’. Soms gaat overleven en het afhandelen van praktische zaken even voor. Maar als het er op aan komt is verlies niet iets dat je kunt oplossen. Het heeft alle ruimte nodig om er te mogen zijn, inclusief alle uitersten aan emoties die daarbij komen kijken. Stop ze niet weg, maar sta steeds weer stil en vraag je af: Wat betekent die verlies, dit verdriet en deze emoties voor mij? 

Aan de slag met je emoties

Wil je graag aan de slag met je emoties, maar weet je niet waar je het beste kunt beginnen? Speciaal voor jonge weduwen en weduwnaren ontwikkelde De Kinderhoeksteen het online programma ‘DURV – Gewoon doen joh!’. Deze E-health zit boordevol informatie en opdrachten om je te helpen weer te verbinden met jezelf en met je omgeving. DURV gaat over eenzaamheid, over emoties, over verdriet en over de mensen om je heen. DURV is er voor jou! Neem contact op voor meer informatie of meld je direct aan.

Wat zou het makkelijk zijn als er een standaard stappenplan is dat je kunt volgen als je te maken hebt met rouw- en verlies. Een to-do-lijst waar je taken kunt afvinken tot je klaar bent. Duidelijk voor jou en duidelijk voor je omgeving. Maar helaas bestaat er geen blauwdruk voor rouw. Ieder rouwpad is uniek, anders, eigen. En rouw is in de praktijk nooit écht klaar. 

Geen blauwdruk voor rouw

Op het moment dat je een geliefde verliest, staat je wereld op zijn kop. Alles staat even stil, terwijl anderen ‘gewoon’ verder gaan. De emoties die je ervaart zijn hartverscheurend en chaotisch. Bovendien komen ze bovenop al je dagelijkse taken. Het is hard werken om daar mee om te gaan! 

Voor de omgeving is het ook ingewikkeld. Mensen om je heen gaan op hun eigen manier om met het verlies. Het verlies heeft voor iedereen een andere betekenis. Familie, vrienden en kennissen willen je helpen, maar eigenlijk weet niemand waar hij écht goed aan doet. Na een tijd van intensieve hulp (kookroosters, schoonmaken, bezoekjes, noem maar op) volgen vaak ook de goedbedoelde adviezen en opmerkingen: ‘het is tijd om door te gaan’, ‘verman je’ of ‘gelukkig heb je je kinderen nog’. Maar niemand kan voor jou bepalen hoe je verder moet. Het is aan jou om een nieuwe toekomst vorm te geven en om te leren gaan met de chaos aan emoties die het verlies teweeg heeft gebracht. Het is jouw weg, het zijn jouw keuzes. Maar de omgeving is wél belangrijk, omdat we behoefte hebben aan mensen om ons heen. We willen bij mensen horen, ergens onderdeel van zijn, eigen regie hebben en vooruitkomen in het leven. Dat komt voort vanuit drie psychologische basisbehoeftes die we allemaal hebben, of we nu wel of niet te maken hebben met rouw: Autonomie, relatie en competenties. Als er te weinig in deze behoeften wordt voorzien, raken we van koers. Zéker in tijden van rouw, waarin je veilige basis wegvalt…

Dat er geen blauwdruk voor rouw bestaat, betekent ook dat je het niet goed of fout kunt doen. Door dicht bij jezelf te blijven, voor jezelf te zorgen en je intuïtie te volgen (en dus je basisbehoeftes weer te vervullen), ontdek je stap voor stap de route van jouw unieke rouwpad.

DURV – Gewoon doen joh!

Op jouw unieke rouwpad, sta jij aan het roer. Maar dat betekent niet dat je het helemaal alleen moet doen. Een luisterend oor van een bondgenoot kan al zoveel betekenen. Het is niet erg om om hulp te vragen als je het niet redt. Dat kan hulp zijn van mensen om je heen óf van een professional. Een rouw- en verliesbegeleider kan een tijdje met je oplopen om je te helpen je weg te vinden. Ga je liever op eigen houtje aan de slag, maar wil je wel handvatten om je daarbij te helpen? Het online programma DURV is gemaakt voor jonge weduwen en weduwnaars in de bloei van hun leven (25-55 jaar) en zit vol informatie en opdrachten om je te ondersteunen. De E-health helpt je om stil te staan en te kijken naar wat jij nodig hebt. Het geeft inzicht in jouw eigen emoties en hoe je weer kunt verbinden met jezelf en je omgeving.

Jouw eigen verhaal is de start van het rouwpad waarop je terecht bent gekomen. Sta eens stil en blik eens terug. Waar sta je nu? En wat heb je nodig?

Meer weten over DURV of je direct aanmelden voor de E-health? ! of meld je aan via info@dekinderhoeksteen.nl.

Wie nog nooit van dichtbij een verlies heeft meegemaakt, kan vaak maar moeilijk omgaan met het verlies van een ander. Tuurlijk, in het begin is iedereen er als de kippen bij. Er worden schoonmaakafspraken en kookroosters gemaakt, kaartjes gestuurd, bezoekjes gepland. Alles om er voor de overgebleven partner en zijn/haar kinderen te zijn. Er is volop begrip voor alle emoties en niets is te gek. Maar naarmate de tijd verstrijkt, ebt deze situatie weg. De wereld van je omgeving draait door, terwijl jouw wereld stil staat. Langzaamaan raak je steeds verder bij elkaar vandaan.

Het harde oordeel van de maatschappij

Beïnvloed door gemis en verdriet, maak je als overgebleven partner keuzes. En daar heeft iedereen een mening over. In een maatschappij waarin we vooral worden gemaand om door te gaan, is vaak maar weinig plaats voor emotie en gevoel. “Ben je er nu nog niet overheen?”, “het is tijd om het leven weer te omarmen” en “gelukkig heb je de kinderen nog”. Opmerkingen die vast heel goed bedoeld zijn, maar die enorm pijnlijk kunnen zijn.

Maaike komt thuis van het boodschappen doen en gooit de deur hard in het slot. Ze hoort het de cassière nog zeggen: “Gelukkig heb je de kinderen nog”. De ongetwijfeld goede bedoelingen van de vrouw vallen in het niet bij de pijn en het verdriet die deze opmerking naar boven heeft gebracht. “Gelukkig heb ik de kinderen nog. Ja natuurlijk ben ik daar dankbaar voor”, denkt Maaike. “Maar mag ik dan mijn man niet missen? Mijn partner, mijn beste vriend, mijn soulmate? Zorgt het bestaan van mijn kinderen ervoor dat ik niet verdrietig mag zijn? Kunnen dankbaarheid en gemis niet naast elkaar bestaan?” Terwijl ze op de bank ploft duizelen al deze vragen door haar hoofd. De opmerking van de caissière heeft haar diep geraakt en de tranen stromen over haar gezicht. Als de kinderen thuiskomen uit school geeft ze ze een extra dikke knuffel. Ze is blij ze weer te zien en vast te kunnen houden. Maar liever, veel liever, had ze gewild dat haar kinderen in een compleet gezin opgroeiden. En dat zij het leven nog jaren had kunnen delen met haar geliefde partner.

Kies je eigen weg

Natuurlijk kunnen we er van uit gaan dat de omgeving alle adviezen goed bedoeld. Ze hebben het beste met je voor! Maar dat maakt het niet persé makkelijk. Als je omgeving gevuld is met mensen die geen idee hebben waar jij doorheen gaat, kun je je behoorlijk eenzaam voelen. Dan kan het helpen op zoek te gaan naar mensen die je wel begrijpen, die weten hoe het is. Dan heb je soms aan een half woord al genoeg. Je mag kiezen voor mensen waar je energie van krijgt. Voor mensen die je kunnen helpen en die zonder oordeel naar je luisteren. Bondgenoten die net als jij hun partner zijn verloren en/of alleen door het leven gaan, begrijpen als de beste waar jij doorheen gaat. Betekent dat dat je al je andere vriendschappen moet laten zitten? Nee. Maar voor nu kunnen ze wel op een wat wat lager pitje. Dan kun je later misschien weer oppakken.

Rouw- en verliesbegeleiding voor het hele gezin

Je partner verliezen is een ingrijpende gebeurtenis. Als je als jonge weduwe alleen met de kinderen achterblijft, heb je te maken met je eigen verdriet, maar ook met dat van de kinderen. Daar kun je soms best wat hulp bij gebruiken. Ik kijk graag mee naar jullie situatie. Samen kunnen we bekijken wat jullie gezin nodig heeft en welke vorm van rouwbegeleiding daar het beste bij past. Heb je vragen of wil je kennis maken? Neem dan contact op.

Voordat je het zelf meemaakt, is het moeilijk om je voor te stellen hoe zwaar het verdriet voelt wanneer je een naaste verliest. Als emoties je overspoelen, heb je voldoende draagkracht nodig om daar mee om te kunnen gaan. Diep van binnen moet er een stevige basis zijn, waardoor je pijn en emoties kunt dragen. Maar wat als dat niet lukt? Dan is het tijd om op zoek te gaan naar de jouw unieke hulpbronnen die je draagkracht vergroten.

De balans tussen draagkracht en draaglast

Wanneer we het hebben over rouwen, is er geen goed of fout. Ieder mens rouwt op zijn eigen manier. Het is echter wel ontzettend belangrijk om te onderzoeken of er genoeg draagkracht is om het verlies te doorleven. We kijken daarvoor naar draagkracht en draaglast.


Draagkracht draait om alles wat je aankunt. Hoeveel kun je dragen? En hoe goed ben je bestand tegen stressvolle situaties? Draaglast staat aan de andere kant van de weegschaal. Het staat voor alles wat energie kost en stress geeft. Dat kunnen emoties zijn, maar ook praktische zaken zoals het runnen van je huishouden, werken of boodschappen doen. Het hoeft geen probleem te zijn als je veel op je bord hebt, als het maar in verhouding staat tot je draagkracht.

Maak gebruik van jouw unieke hulpbronnen

Iedereen heeft wel eens dagen waarop alles teveel lijkt te zijn. In een periode van rouw loop je daar wellicht vaker tegen aan. De draaglast is groot en je komt draagkracht tekort. Door op zoek te gaan naar jouw unieke hulpbronnen kun je jouw draagkracht vergroten. 

Aan de basis staan copingstrategieën, je energieniveau en overtuigingen die je bewust of onbewust hebt. Dit kun je zelf aanvullen met goede nachtrust, sporten, het verbeteren van je ademhaling, ontspanning en contact met vrienden en familie. Alles waar je energie van krijgt, zorgt voor het vergroten van je draagkracht. Roep eens een herinnering op van een situatie waarin je je happy en sterk voelde. Terwijl je dat moment herbeleeft ontspannen je spieren, haal je rustiger adem en begin je te glimlachen… Goede herinneringen geven kracht in tijden van verdriet!

Je mag altijd om hulp vragen

Zelfs als je je uiterste best doet om je unieke hulpbronnen in te zetten om je lasten te kunnen dragen, kan het zijn dat de last te zwaar is. Dan is het tijd om de balans op te maken. Kijk eens goed naar de dingen die je energie geven en zet die tegenover de dingen die energie kosten. Zijn er dingen die je kunt toevoegen of schrappen om een betere balans te creëren? Of zijn er misschien mensen die een deel van jouw draaglast over kunnen nemen? Om hulp vragen kan lastig zijn, maar ook enorm helpend. Wellicht zijn er mensen in je omgeving die je met praktische zaken kunnen helpen. Of misschien biedt enkel de nabijheid van anderen al genoeg steun om zelf verder te kunnen gaan. Er is niets mis met het vragen van hulp. Vrienden en familie staan vaak graag voor je klaar. Soms is dat niet genoeg en is ook professionele hulp nodig. Gewoon voor een tijdje, tot je de balans weer gevonden hebt.

Als leven overleven wordt door dat je een partner verliest, wordt je overvallen door hevige emoties. Ook het grote gevoel van leegte en eenzaamheid hoort bij rouw. Zélfs als je voortdurend omringd wordt door vrienden en familie, kun je aan dat gevoel vaak niet ontsnappen.

Alle hens aan dek

Wanneer een partner overlijdt, komt praktische hulp vanuit de omgeving vaak snel op gang. Mensen komen op bezoek om je te troosten en bij te staan, er worden kookroosters gemaakt om maaltijden te verzorgen en ook andere taken worden je met liefde uit handen genomen. Het is een manier om handen en voeten te geven aan betrokkenheid, omdat dat vaak het enige is dat je omgeving voor je kan doen. Zo proberen ze je last te verlichten en je ruimte te geven voor rouw en verdriet.

Niet alleen, toch eenzaam

Door je niet of weinig alleen te laten, hopen vrienden en familie eenzaamheid te voorkomen. Het is voor hen dan vaak ook moeilijk te bevatten dat jij je juist dan tóch heel eenzaam voelt. Eenzaam omdat je partner er niet meer is. Eenzaam omdat die ene, met wie je alles deelde, is overleden. Eenzaam omdat je aan het einde van de dag zelf het licht uit moet doen voor je in een leeg bed gaat liggen. Ook als je niet alleen bent, kun je je bijzonder eenzaam voelen…

Een leegte die niemand kan vullen

Na het verliezen van een partner, zal je leven nooit meer hetzelfde zijn. Het kost tijd om het verlies te verweven in je leven en eenzaamheid zal moeten slijten. Dat gaat met kleine stapjes. De leegte die is achtergebleven kan door familie en vrienden niet worden opgevuld, hoe graag zij dit ook zouden willen. Maar je kunt er wel met hen over praten. Over wat je mist, over hoe dat voelt. Ben je niet graag alleen? Dan kun je je omgeving vragen om vaak langs te komen. Wil je dat liever niet? Dan mag je dat ook eerlijk uitspreken.