Rouwen voor de dood

Wanneer je ongeneeslijk ziek bent, komt onvermijdelijk het moment dat je dit aan anderen gaat vertellen. Je partner weet het als eerste, maar ook je kinderen en andere familieleden horen vaak al snel wat er aan de hand is. Voor zulk slecht nieuws, lijkt het nooit het goede moment. Toch kun je het het beste zo snel mogelijk zeggen. Je geeft daarmee een ander de kans om ermee te leren omgaan, om zich voor te bereiden op wat er gaat komen, hoe pittig dat ook zal zijn.

Rouwen om verlies van gezondheid

Het achteruitgaan van de gezondheid hoort – uiteindelijk – bij het leven. Maar dat maakt het niet gemakkelijk om daar mee om te gaan. Als je gezondheid snel achteruit gaat of je bent ongeneeslijk ziek, dan kun je rouwen om het verlies van je gezondheid. Het pijnlijke besef dat je nooit meer kunt doen wat je eerder altijd deed, doet je verdriet. 

Ook je nabestaanden zien je steeds verder achteruitgaan. En ook zij hebben tijd nodig om daarmee om te leren gaan. Het is een fase van rouw die voor de dood plaatsvindt. We noemen dat levend verlies; het steeds weer incasseren dat je iets verloren bent van jezelf, zoals je gezondheid.

Rouwen om een verlies dat steeds dichterbij komt

De periode van ziekte voor een overlijden, is ook een soort overgangsfase. Jijzelf en de mensen om je heen rouwen om het verlies van je gezondheid, maar nemen als het ware ook al een voorschot op de rouw na de dood. Het verlies komt immers steeds dichterbij. Je zou denken dat dit het verwerken van een overlijden gemakkelijker maakt, maar helaas werkt dat anders. Het één kan het ander niet vervangen. Op het moment van overlijden start een nieuwe keten van rouw die hoort bij het verlies van een dierbare. Maar weten dat er een overlijden aan komt, kan wel helpen om gezinsleden daarop voor te bereiden. 

Rouwbegeleiding voor, tijdens en na de dood

Voor kinderen is goede begeleiding bij rouw essentieel. Zij mogen leren hun gevoelens te uiten, hun vragen te stellen en hun emoties een plek te geven. Om dit in goede banen te leiden kun je bij ziekte in het gezin ook kiezen hulp bij rouwen voor de dood. Bij mijn werk als rouw- en verliesbegeleider komt mijn ervaring met palliatieve zorg goed van pas. Ik ben bekend met de zorgen, de vragen en de hulpbehoefte van gezinnen waar iemand gaat overlijden of net overleden is. Ik denk mee bij uitvaarten en bij stervensmomenten en begeleid waar nodig het proces van rouwen voor, tijdens en na de dood.

Onzichtbare rouw

Voor je een dierbare verliest, heb je vaak een globaal beeld van hoe rouw er uit ziet. Verdrietige gezichten, eindeloos huilen, apathie, boosheid… In je hoofd is rouw vooral heel zichtbaar. Het lijkt haast een tentoonstelling van gemis en emotie. We kennen ook allemaal het beeld van mensen die na een verlies juist keihard gaan werken om vooral niets te voelen. Emoties die onderdrukt worden. Maar hoe zit het dan met al die gevoelens? Die moeten toch ook ergens blijven?

Zichtbare emoties in tijden van rouw

In tijden van rouw wissel je praktische momenten (administratie afhandelen, regelzaken, etc.) vaak af met emotionele momenten. Zolang dat in balans blijft, kun je dat een hele tijd volhouden. Als je de emotie echter onderdrukt, dan kom je uiteindelijk in de problemen. Je angst om te voelen is wellicht groot, maar door niets te willen voelen, creëer je vooral een grotere uitbarsting. Hoe dat zich uit, is voor iedereen verschillend. Misschien heb je een kort lontje en ben je snel boos, misschien barst je onverwachts in huilen uit. En dan hebben we het nog niet eens over onzichtbare rouw…

Lijfelijke uitingen van verdriet en gemis

Onzichtbare rouw is iets dat in de meeste gevallen niet snel opvalt. We noemen het immers niet voor niets onzichtbaar. Maar dat wil niet zeggen dat het er niet is. Onzichtbare rouw bestaat namelijk uit de lijfelijke sensaties die door verdriet worden veroorzaakt. Lichamelijke sensaties zoals een verhoogde hartslag, hartkloppingen, gebrek aan eetlust, een moeilijke stoelgang, pijn in het lijf en letterlijk hartzeer. Ook qua gedrag zul je soms merken dat je anders reageert dan voorheen. Misschien is je lontje een stukje korter, verandert je kijk op het leven en maak je je niet zo snel meer druk om onbelangrijke zaken. Je kunt moeite hebben met concentratie en het verwerken van informatie, je slaapt slechter of je zorgt minder goed voor jezelf. Het kan voelen alsof je alles moet geven om simpelweg te overleven. En dan hebben we het nog niet eens over levensbeschouwelijke reacties; je normen en waarden, cultuur en geloofsovertuiging. 

Zichtbare rouw én onzichtbare rouw horen er allebei bij. Alle gevoelens en lijfelijke sensaties mogen er zijn. Maar het is wel goed er dan ook iets mee te doen. Blijf daarom reflecteren: Wat herken ik bij mezelf? Wat voel ik? Wat heb ik nodig? Alleen dan blijf je in balans en kom je vooruit.

Chaos aan emoties

Rouw is écht loslaten van wat je liefhebt of had. Geen wonder dat daar veel emoties bij komen kijken! Al die wisselende gevoelens van verdriet, boosheid, blijdschap, angst en opluchting kunnen zorgen voor flinke chaos in je hoofd. Het is immers moeilijk om te weten waar je aan toe bent, als je van de ene emotie in de andere slingert. In een poging om te overleven, schakelen we al die emoties liever even uit. En dat terwijl ze zo hard nodig zijn om te rouwen en het verlies te doorleven.

Het toelaten van je gevoel

Omgaan met alle emoties rondom rouw is hard werken. Écht toelaten hoe je je voelt is spannend. Wie weet wat er gebeurt als je je emoties tevoorschijn haalt. Misschien kom je die gevoelens wel nooit meer te boven! Een hele normale gedachte. Maar denk eens aan een balletje dat je onder water houdt. Dat gaat heel lang goed, tot je los laat. Hoe langer het balletje onder water is geweest, hoe harder hij omhoog schiet. En zo is het ook met al die krachtige emoties die jij nog niet hebt toegelaten. Je emoties erkennen is de eerste stap. Vanaf daar kun je ermee aan de slag om je verdriet om te draaien in een kracht.

Een nieuw perspectief!

Als je overspoeld wordt door emoties, kun je zo uitkijken naar het einde van rouw. Maar de harde waarheid is: rouw stopt nooit. Je draagt het je hele leven met je mee. Naarmate de tijd verstrijkt, verandert echter wel je perspectief. Je kunt je verlies, het gemis en je emoties daardoor steeds vanuit een andere invalshoek bekijken en geeft er nieuwe betekenis aan. Daarbij is er geen ‘goed’ of ‘fout’. Soms gaat overleven en het afhandelen van praktische zaken even voor. Maar als het er op aan komt is verlies niet iets dat je kunt oplossen. Het heeft alle ruimte nodig om er te mogen zijn, inclusief alle uitersten aan emoties die daarbij komen kijken. Stop ze niet weg, maar sta steeds weer stil en vraag je af: Wat betekent die verlies, dit verdriet en deze emoties voor mij? 

Aan de slag met je emoties

Wil je graag aan de slag met je emoties, maar weet je niet waar je het beste kunt beginnen? Speciaal voor jonge weduwen en weduwnaren ontwikkelde De Kinderhoeksteen het online programma ‘DURV – Gewoon doen joh!’. Deze E-health zit boordevol informatie en opdrachten om je te helpen weer te verbinden met jezelf en met je omgeving. DURV gaat over eenzaamheid, over emoties, over verdriet en over de mensen om je heen. DURV is er voor jou! Neem contact op voor meer informatie of meld je direct aan.

Jouw unieke rouwpad

Wat zou het makkelijk zijn als er een standaard stappenplan is dat je kunt volgen als je te maken hebt met rouw- en verlies. Een to-do-lijst waar je taken kunt afvinken tot je klaar bent. Duidelijk voor jou en duidelijk voor je omgeving. Maar helaas bestaat er geen blauwdruk voor rouw. Ieder rouwpad is uniek, anders, eigen. En rouw is in de praktijk nooit écht klaar. 

Geen blauwdruk voor rouw

Op het moment dat je een geliefde verliest, staat je wereld op zijn kop. Alles staat even stil, terwijl anderen ‘gewoon’ verder gaan. De emoties die je ervaart zijn hartverscheurend en chaotisch. Bovendien komen ze bovenop al je dagelijkse taken. Het is hard werken om daar mee om te gaan! 

Voor de omgeving is het ook ingewikkeld. Mensen om je heen gaan op hun eigen manier om met het verlies. Het verlies heeft voor iedereen een andere betekenis. Familie, vrienden en kennissen willen je helpen, maar eigenlijk weet niemand waar hij écht goed aan doet. Na een tijd van intensieve hulp (kookroosters, schoonmaken, bezoekjes, noem maar op) volgen vaak ook de goedbedoelde adviezen en opmerkingen: ‘het is tijd om door te gaan’, ‘verman je’ of ‘gelukkig heb je je kinderen nog’. Maar niemand kan voor jou bepalen hoe je verder moet. Het is aan jou om een nieuwe toekomst vorm te geven en om te leren gaan met de chaos aan emoties die het verlies teweeg heeft gebracht. Het is jouw weg, het zijn jouw keuzes. Maar de omgeving is wél belangrijk, omdat we behoefte hebben aan mensen om ons heen. We willen bij mensen horen, ergens onderdeel van zijn, eigen regie hebben en vooruitkomen in het leven. Dat komt voort vanuit drie psychologische basisbehoeftes die we allemaal hebben, of we nu wel of niet te maken hebben met rouw: Autonomie, relatie en competenties. Als er te weinig in deze behoeften wordt voorzien, raken we van koers. Zéker in tijden van rouw, waarin je veilige basis wegvalt…

Dat er geen blauwdruk voor rouw bestaat, betekent ook dat je het niet goed of fout kunt doen. Door dicht bij jezelf te blijven, voor jezelf te zorgen en je intuïtie te volgen (en dus je basisbehoeftes weer te vervullen), ontdek je stap voor stap de route van jouw unieke rouwpad.

DURV – Gewoon doen joh!

Op jouw unieke rouwpad, sta jij aan het roer. Maar dat betekent niet dat je het helemaal alleen moet doen. Een luisterend oor van een bondgenoot kan al zoveel betekenen. Het is niet erg om om hulp te vragen als je het niet redt. Dat kan hulp zijn van mensen om je heen óf van een professional. Een rouw- en verliesbegeleider kan een tijdje met je oplopen om je te helpen je weg te vinden. Ga je liever op eigen houtje aan de slag, maar wil je wel handvatten om je daarbij te helpen? Het online programma DURV is gemaakt voor jonge weduwen en weduwnaars in de bloei van hun leven (25-55 jaar) en zit vol informatie en opdrachten om je te ondersteunen. De E-health helpt je om stil te staan en te kijken naar wat jij nodig hebt. Het geeft inzicht in jouw eigen emoties en hoe je weer kunt verbinden met jezelf en je omgeving.

Jouw eigen verhaal is de start van het rouwpad waarop je terecht bent gekomen. Sta eens stil en blik eens terug. Waar sta je nu? En wat heb je nodig?

Meer weten over DURV of je direct aanmelden voor de E-health? ! of meld je aan via info@dekinderhoeksteen.nl.

“Gelukkig heb je de kinderen nog”

Wie nog nooit van dichtbij een verlies heeft meegemaakt, kan vaak maar moeilijk omgaan met het verlies van een ander. Tuurlijk, in het begin is iedereen er als de kippen bij. Er worden schoonmaakafspraken en kookroosters gemaakt, kaartjes gestuurd, bezoekjes gepland. Alles om er voor de overgebleven partner en zijn/haar kinderen te zijn. Er is volop begrip voor alle emoties en niets is te gek. Maar naarmate de tijd verstrijkt, ebt deze situatie weg. De wereld van je omgeving draait door, terwijl jouw wereld stil staat. Langzaamaan raak je steeds verder bij elkaar vandaan.

Het harde oordeel van de maatschappij

Beïnvloed door gemis en verdriet, maak je als overgebleven partner keuzes. En daar heeft iedereen een mening over. In een maatschappij waarin we vooral worden gemaand om door te gaan, is vaak maar weinig plaats voor emotie en gevoel. “Ben je er nu nog niet overheen?”, “het is tijd om het leven weer te omarmen” en “gelukkig heb je de kinderen nog”. Opmerkingen die vast heel goed bedoeld zijn, maar die enorm pijnlijk kunnen zijn.

Maaike komt thuis van het boodschappen doen en gooit de deur hard in het slot. Ze hoort het de cassière nog zeggen: “Gelukkig heb je de kinderen nog”. De ongetwijfeld goede bedoelingen van de vrouw vallen in het niet bij de pijn en het verdriet die deze opmerking naar boven heeft gebracht. “Gelukkig heb ik de kinderen nog. Ja natuurlijk ben ik daar dankbaar voor”, denkt Maaike. “Maar mag ik dan mijn man niet missen? Mijn partner, mijn beste vriend, mijn soulmate? Zorgt het bestaan van mijn kinderen ervoor dat ik niet verdrietig mag zijn? Kunnen dankbaarheid en gemis niet naast elkaar bestaan?” Terwijl ze op de bank ploft duizelen al deze vragen door haar hoofd. De opmerking van de caissière heeft haar diep geraakt en de tranen stromen over haar gezicht. Als de kinderen thuiskomen uit school geeft ze ze een extra dikke knuffel. Ze is blij ze weer te zien en vast te kunnen houden. Maar liever, veel liever, had ze gewild dat haar kinderen in een compleet gezin opgroeiden. En dat zij het leven nog jaren had kunnen delen met haar geliefde partner.

Kies je eigen weg

Natuurlijk kunnen we er van uit gaan dat de omgeving alle adviezen goed bedoeld. Ze hebben het beste met je voor! Maar dat maakt het niet persé makkelijk. Als je omgeving gevuld is met mensen die geen idee hebben waar jij doorheen gaat, kun je je behoorlijk eenzaam voelen. Dan kan het helpen op zoek te gaan naar mensen die je wel begrijpen, die weten hoe het is. Dan heb je soms aan een half woord al genoeg. Je mag kiezen voor mensen waar je energie van krijgt. Voor mensen die je kunnen helpen en die zonder oordeel naar je luisteren. Bondgenoten die net als jij hun partner zijn verloren en/of alleen door het leven gaan, begrijpen als de beste waar jij doorheen gaat. Betekent dat dat je al je andere vriendschappen moet laten zitten? Nee. Maar voor nu kunnen ze wel op een wat wat lager pitje. Dan kun je later misschien weer oppakken.

Rouw- en verliesbegeleiding voor het hele gezin

Je partner verliezen is een ingrijpende gebeurtenis. Als je als jonge weduwe alleen met de kinderen achterblijft, heb je te maken met je eigen verdriet, maar ook met dat van de kinderen. Daar kun je soms best wat hulp bij gebruiken. Ik kijk graag mee naar jullie situatie. Samen kunnen we bekijken wat jullie gezin nodig heeft en welke vorm van rouwbegeleiding daar het beste bij past. Heb je vragen of wil je kennis maken? Neem dan contact op.

Op zoek naar voldoende draagkracht

Voordat je het zelf meemaakt, is het moeilijk om je voor te stellen hoe zwaar het verdriet voelt wanneer je een naaste verliest. Als emoties je overspoelen, heb je voldoende draagkracht nodig om daar mee om te kunnen gaan. Diep van binnen moet er een stevige basis zijn, waardoor je pijn en emoties kunt dragen. Maar wat als dat niet lukt? Dan is het tijd om op zoek te gaan naar de jouw unieke hulpbronnen die je draagkracht vergroten.

De balans tussen draagkracht en draaglast

Wanneer we het hebben over rouwen, is er geen goed of fout. Ieder mens rouwt op zijn eigen manier. Het is echter wel ontzettend belangrijk om te onderzoeken of er genoeg draagkracht is om het verlies te doorleven. We kijken daarvoor naar draagkracht en draaglast.


Draagkracht draait om alles wat je aankunt. Hoeveel kun je dragen? En hoe goed ben je bestand tegen stressvolle situaties? Draaglast staat aan de andere kant van de weegschaal. Het staat voor alles wat energie kost en stress geeft. Dat kunnen emoties zijn, maar ook praktische zaken zoals het runnen van je huishouden, werken of boodschappen doen. Het hoeft geen probleem te zijn als je veel op je bord hebt, als het maar in verhouding staat tot je draagkracht.

Maak gebruik van jouw unieke hulpbronnen

Iedereen heeft wel eens dagen waarop alles teveel lijkt te zijn. In een periode van rouw loop je daar wellicht vaker tegen aan. De draaglast is groot en je komt draagkracht tekort. Door op zoek te gaan naar jouw unieke hulpbronnen kun je jouw draagkracht vergroten. 

Aan de basis staan copingstrategieën, je energieniveau en overtuigingen die je bewust of onbewust hebt. Dit kun je zelf aanvullen met goede nachtrust, sporten, het verbeteren van je ademhaling, ontspanning en contact met vrienden en familie. Alles waar je energie van krijgt, zorgt voor het vergroten van je draagkracht. Roep eens een herinnering op van een situatie waarin je je happy en sterk voelde. Terwijl je dat moment herbeleeft ontspannen je spieren, haal je rustiger adem en begin je te glimlachen… Goede herinneringen geven kracht in tijden van verdriet!

Je mag altijd om hulp vragen

Zelfs als je je uiterste best doet om je unieke hulpbronnen in te zetten om je lasten te kunnen dragen, kan het zijn dat de last te zwaar is. Dan is het tijd om de balans op te maken. Kijk eens goed naar de dingen die je energie geven en zet die tegenover de dingen die energie kosten. Zijn er dingen die je kunt toevoegen of schrappen om een betere balans te creëren? Of zijn er misschien mensen die een deel van jouw draaglast over kunnen nemen? Om hulp vragen kan lastig zijn, maar ook enorm helpend. Wellicht zijn er mensen in je omgeving die je met praktische zaken kunnen helpen. Of misschien biedt enkel de nabijheid van anderen al genoeg steun om zelf verder te kunnen gaan. Er is niets mis met het vragen van hulp. Vrienden en familie staan vaak graag voor je klaar. Soms is dat niet genoeg en is ook professionele hulp nodig. Gewoon voor een tijdje, tot je de balans weer gevonden hebt.

Eenzaamheid bij rouw

Als leven overleven wordt door dat je een partner verliest, wordt je overvallen door hevige emoties. Ook het grote gevoel van leegte en eenzaamheid hoort bij rouw. Zélfs als je voortdurend omringd wordt door vrienden en familie, kun je aan dat gevoel vaak niet ontsnappen.

Alle hens aan dek

Wanneer een partner overlijdt, komt praktische hulp vanuit de omgeving vaak snel op gang. Mensen komen op bezoek om je te troosten en bij te staan, er worden kookroosters gemaakt om maaltijden te verzorgen en ook andere taken worden je met liefde uit handen genomen. Het is een manier om handen en voeten te geven aan betrokkenheid, omdat dat vaak het enige is dat je omgeving voor je kan doen. Zo proberen ze je last te verlichten en je ruimte te geven voor rouw en verdriet.

Niet alleen, toch eenzaam

Door je niet of weinig alleen te laten, hopen vrienden en familie eenzaamheid te voorkomen. Het is voor hen dan vaak ook moeilijk te bevatten dat jij je juist dan tóch heel eenzaam voelt. Eenzaam omdat je partner er niet meer is. Eenzaam omdat die ene, met wie je alles deelde, is overleden. Eenzaam omdat je aan het einde van de dag zelf het licht uit moet doen voor je in een leeg bed gaat liggen. Ook als je niet alleen bent, kun je je bijzonder eenzaam voelen…

Een leegte die niemand kan vullen

Na het verliezen van een partner, zal je leven nooit meer hetzelfde zijn. Het kost tijd om het verlies te verweven in je leven en eenzaamheid zal moeten slijten. Dat gaat met kleine stapjes. De leegte die is achtergebleven kan door familie en vrienden niet worden opgevuld, hoe graag zij dit ook zouden willen. Maar je kunt er wel met hen over praten. Over wat je mist, over hoe dat voelt. Ben je niet graag alleen? Dan kun je je omgeving vragen om vaak langs te komen. Wil je dat liever niet? Dan mag je dat ook eerlijk uitspreken.

De kracht van het proces

Als hulpverlener stel je alles in het werk om jouw cliënt te helpen. Je hebt je gespecialiseerd in een specifiek stukje zorg en kan daar goed mee uit de voeten. Wat kan het dan tegenvallen als je niet het gewenste resultaat ziet. Je kunt teleurgesteld zijn als het probleem bij de ander door jou niet kan worden opgelost. Maar is dat wel terecht? Weet je zeker dat je de cliënt niet goed geholpen hebt? En als dat daadwerkelijk zo is, wat had je dan anders kunnen doen?

Er is geen quick fix

In een tijd waarin alles snel, snel, snel gaat, kiezen we het liefst ook voor snelle oplossingen. Een quick fix om een probleem op te lossen. Dat kan werken als het om heel praktische hulp gaat, maar in de hulpverlening zit de situatie vaak wat complexer in elkaar. Groei en verandering kun je niet overhaasten. Het verwerken van rouw en verdriet kosten tijd. Het doel is dan ook niet om iets snel op te lossen, maar om een proces in beweging te zetten.

Ruimte voor het proces

Natuurlijk wil een cliënt het liefst zo snel mogelijk van dat rotgevoel af. Dat mag duidelijk zijn. Toch is het goed om eerlijk te zijn over wat je tijdens een periode van hulpverlening van elkaar mag verwachten. Geen quick fixes, maar stap voor stap door een proces heen. Dat betekent dat je na een gesprek niet altijd iets hebt opgelost, maar wel dat je de ander aan het denken hebt gezet. Dat je tips en ideeën hebt kunnen aandragen. En bovenal dat je ruimte hebt gegeven. Ruimte voor gevoelens, voor emoties, voor gesprek en voor stilte. Dat je er voor de ander geweest bent en dat je even samen op kon trekken.

De rol van de hulpverlener

Om voldoende ruimte te creëren, is jouw houding als hulpverlener enorm belangrijk. Kom je een standaard riedeltje afwerken? Dan zul je tijdens een gesprek waarschijnlijk niet ver komen. Geef je ruimte, kun je improviseren en zaken enigszins op zijn beloop laten? Dan begeleid je de cliënt in een waardevol proces. Daarbij los jij het probleem niet op, maar werkt de ander zelf, op eigen tempo, door verdriet en emoties. Door het proces in handen van de cliënt te geven en enkel te begeleiden, kan de cliënt putten uit eigen oplossingsvermogen en kracht. En dát is uiteindelijk waardevoller dan alle hulp van buitenaf. Daar draag ik als hulpverlener graag mijn steentje aan bij.

De drie-eenheid in rouw

Rouw vroeg of laat krijgen we er allemaal mee te maken. Hoe dat er in de praktijk uit ziet? Dat is voor iedereen anders. De beleving, de intensiteit en de duur van rouw hebben te maken met wie je verliest, met omstandigheden en met je eigen karakter en overtuigingen. Toch zijn er drie thema’s die altijd terugkomen bij rouw: Liefde, tijd en dood. 

Liefde en rouw: Twee kanten van dezelfde medaille

Echte liefde is kwetsbaar. Het is angst om iemand te verliezen, maar toch voor de volle honderd procent voor iemand gaan. Liefde en rouw zijn daarbij twee kanten van dezelfde medaille. Want alleen als er liefde stroomde, kan je iemand missen of om iemand rouwen. Rouw is verdriet om wie je uit liefde hebt losgelaten of anders vasthoudt. In tijden van rouw en intens verdriet kan het moeilijk zijn daar bij stil te staan. En dat terwijl juist die liefde de mooie kant van rouw is. Het is weten dat je zoveel van iemand gehouden hebt, dat het verlies zeer doet. Dat maakt het verlies niet makkelijker, maar de beleving en het gevoel wel anders.

Het kost tijd om te rouwen

Als je rouwt om het verlies van een dierbare, kan het lijken alsof er geen einde komt aan je verdriet. Je omgeving heeft de draad wellicht alweer opgepakt en misschien voel je je veroordeeld over hoe lang je al in rouw bent. Alsof je rouw een vast tijdsbestek zou kunnen geven, waar iedereen zich altijd aan zou moeten houden. Een leidraad daarin lijkt zo handig, maar de waarheid is dat er geen tijd staat voor rouw. Rouw is voor iedereen anders. Het kost tijd om je verlies een te verweven in je verdere leven. Het gevoel van rouw wordt gaandeweg anders. Maar de tijd heelt geen wonden en littekens zijn er altijd. Bij een ingrijpend verlies, verandert je leven. En je mag alle tijd nemen die je nodig hebt om dat verlies in je leven te verweven. Hoe lang dat ook duurt…

Leven en dood zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden

Als je middenin het leven staat, lijkt de dood vaak heel ver weg. En dat terwijl we allemaal weten dat we er vroeg of laat mee te maken krijgen. We weten allemaal dat we dierbaren zullen verliezen. Net zoals we weten dat onze dierbaren ons op een dag gaan verliezen. En het is zo belangrijk dat we daar met elkaar over praten. Hoe mooi is het als we in de opvoeding van onze kinderen al kunnen meenemen dat de dood bij het leven hoort. Dat die twee onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Dat we onze kinderen leren uit liefde dat dood een tijd van rouw met zich meebrengt en dat het tijd kost om verlies te verweven in je leven. Door ze erover te vertellen én door het voor te leven. Gun jezelf de tijd om vanuit zelfliefde om te gaan met rouw. Voor jezelf én als voorbeeld voor de mensen om je heen.

De kracht van professionele nabijheid

In de hulpverlening wordt vaak gesproken over het bewaren van ‘professionele afstand’. Een term die ervoor moet zorgen dat je als hulpverlener niet emotioneel verstrengeld raakt met de cliënt. Het is bedoeld om je te helpen je grenzen te bewaken, om duidelijkheid te scheppen. Maar is het wel écht duidelijk? Of is er ook nog een grijs gebied? En wat nou als betrokkenheid en verbinding juist de sleutels zijn om de cliënt verder te helpen?

Wel professioneel, geen afstand

Voor mij als rouw-en verliesbegeleider werkt het niet, die professionele afstand. Meer dan eens bevond ik mij in een situatie waarin die afstand vooral zorgde voor boosheid en frustratie, in plaats van doorbraak en groei. Een gemiste kans dus, als je daarin als zorgverlener op het principe van professionele afstand blijft staan. En er is een alternatief: professionele nabijheid. Net zo professioneel, maar met een andere insteek. Het is een benadering die ruimte biedt voor verbinding. Door in te zetten op oprecht contact en echte verbinding, kun je vanuit veiligheid en duidelijkheid veel meer bereiken in de begeleiding. En laat dat nu juist het doel zijn!

Professionele nabijheid in de praktijk

Ik begeleide eens een meisje dat veel heeft meegemaakt op het gebied van afwijzing. Afstand en psychische problemen zorgden ervoor dat haar ouders in haar jonge jaren niet altijd emotioneel beschikbaar waren. Trauma’s verwerken door op ‘professionele afstand’ met haar te communiceren, zou ons in deze situatie geen steek verder brengen. Haar onbegrensde gedrag en boosheid lieten wél duidelijk zien dat er qua begeleiding werk aan de winkel was. Maar om echt stappen te kunnen zetten, moest ik eerst dichterbij zien te komen.

Vanuit professionele nabijheid koos ik er steeds weer voor om haar (en mijzelf) de ruimte te geven om eerst te verbinden. Had ik haast of zat ik met mijn gedachten nog bij een andere casus? Dan had het werken aan opdrachten geen enkele zin. Was ik kalm en gaf ik oprechte aandacht? Dan kon ik grenzen stellen, haar sturen in gedrag en écht verder komen in het verwerken van haar trauma’s. 

Focus op commitment

De focus op commitment is in begeleiding zo belangrijk. En professionele nabijheid zegt daarbij zoveel meer dan professionele afstand. Natuurlijk hoef je daarbij als hulpverlener niet al je geheimen en emoties bloot te geven. Je hoeft een cliënt niet binnen te laten in je privéleven of je hele hebben en houwen met hem of haar te delen. Maar het is goed je ervan bewust te zijn dat een relatie altijd tweerichtingsverkeer is. Daarin heb jij de cliënt nodig, maar de cliënt jou ook. Door de verbinding aan te gaan, de cliënt te zien en ruimte te geven, open je de weg naar vooruitgang. Niet van een afstandje, maar van heel dichtbij. Zodat je samen, vol vertrouwen, aan de slag kunt met het verwerken van rouw en verlies.

Contact

Swalmdal 1
3894 BK Zeewolde

06 – 295 571 16
Sabina@dekinderhoeksteen.nl

De Kinderhoeksteen

KvK: 628 728 50
BIG nummer: 190 619 789 30

Algemene voorwaarden
Privacy verklaring