Het
rode autootje botst tegen de gele vrachtauto aan. Het overstekende
Playmobil-poppetje valt om. De ziekenauto komt snel aangereden om de nodige
hulp te bieden. Helaas blijft ze roerloos liggen. ‘Help!’, klinkt het schril.
De vloer is bezaaid met verschillende poppetjes, autootjes en ander speelgoed.
Wat mij opvalt, is dat verschillende auto’s op elkaar gebotst zijn en dat
diverse Playmobil-stukken op hun rug liggen. Wanneer ik ernaar vraag, geeft
Sarah aan: ‘Zij zijn bij mijn mama’.
Een dierbare verliezen
Wanneer kinderen een dierbare verliezen, weten ze niet altijd hoe
ze hiermee kunnen omgaan. Zeker voor kinderen is de dood iets ongrijpbaars.
Vaak begrijpen ze niet precies wat er is gebeurd.
Kinderen verwerken hun verdriet mede in hun spel, zoals in het
voorbeeld hierboven. Dit spel wordt dan regelmatig herhaald, zodat ze hun
verdriet en gevoelens een plekje kunnen geven. Ik probeer tijdens een sessie in
de wereld van het kind te stappen. Ik observeer, ik speel mee.
Tijdens de observatie komen er allerlei vragen in mij naar boven
en maakt het spel van het kind mij nieuwsgierig om meer te weten te komen. Mist
er bijvoorbeeld ergens een poppetje? Dan vraag ik daarnaar. Zo creëer ik veiligheid voor het kind en kom ik vanzelf
bij het onderwerp van de hulpvraag. Soms lukt dit niet en moet het kind mij
eerst beter leren kennen voordat ik zo dichtbij mag komen. Soms
bootsen we een familiesituatie na. Samen met opa en oma naar de dierentuin.
Even die veiligheid opzoeken. Dat mama er niet meer is, daar gaan we later mee
verder.
Speeljuf
Jonge kinderen zien mij
vaak als een speel-juf omdat ik vaak mijn Playmobil huis meeneem naar gezinnen.
Het komt voor dat kinderen letterlijk aan hun vader
of moeder vragen wanneer de speeljuf weer langskomt. Wanneer ik na een eerste
sessie teruggevraagd wordt door het kind, weet ik dat ik een mogelijke
ingang heb. Het is altijd de vraag hoe het kind mij toelaat. Kinderen zijn
daarin heel puur: ze mogen je of mogen je niet. Heeft het kind bijvoorbeeld
ruimte nodig? Dan geef ik die maar al te graag.
Rouw- en
verliesbegeleiding
Kinderen rouwen in
stukjes en ze laten in hun spel of gedrag heel
duidelijk zien wanneer ze voor het volgende stukje openstaan. Wanneer dit zo is, neem
ik ze mee naar ‘mijn wereld’. Hun wereld is het spelen, mijn wereld is erachter
proberen te komen waar het kind daadwerkelijk last van heeft in het rouwproces.
Het kind heeft de leiding en ik ben er om de stem van het kind te vertalen.
Uiteindelijk vertaal ik aan de ouder of verzorger wat het kind wil vertellen en
geef ik het kind zelf en/of de ouders
handvatten om hiermee om te gaan. Verlies draag je heel je leven mee, en komt
vaak tijdens verschillende ontwikkelingsfases weer op de voorgrond.
Veilig voelen
Het is voor mij
ontzettend belangrijk dat het kind zich veilig voelt. Er heeft al zoveel
onveiligheid plaatsgevonden, dat het fijn is dat ik aan huis kan begeleiden. Ik
bied geen vast aantal sessies, maar sluit veel liever aan bij de hulpvraag. Je
kunt niet zeggen: in acht sessies ben je klaar. Bij rouw en verlies kun je dit
niet afdwingen.
Ervaring
De afgelopen drie jaar heb ik veel kinderen en gezinnen
mogen begeleiden. Soms voor een langere tijd en soms voor een korte en intense
periode. Steeds weer zie ik dat een kind zich vaak zorgen maakt maar dit niet
kan verwoorden. De strijd die ze innerlijk voeren tussen het ‘kind zijn’ en de
grote mensenwereld. Het is dan noodzakelijk om af te stemmen met het kind.
Terug naar de basis. Stil staan, voelen en aansluiten zijn dan te nemen
stappen. Maar hoe? Wie stemt op wie af en wie sluit bij wie aan? Het kind, de
ouder? Het gaat om anders kijken naar jezelf, het kind én de situatie. Zonder
oordeel maar met liefde en geduld. De tijd nemen werkt echt, hoe moeilijk dat
ook is. Dat is wat ik doe in de begeleiding. Ik heb De Kinderhoeksteen
opgericht om het aan te sluiten bij het kind, ouders of verzorgers en hen te
helpen om stil te staan, af te stemmen op elkaar en te leren omgaan met rouw en
verlies.
Dichterbij dan je denkt
Ieder kind is uniek en er is altijd een mogelijkheid voor een oplossing. Die oplossing is vaak dichterbij dan je op het eerste gezicht denkt. Kijk naar de mogelijkheden, erken en herken het verlies en zet talenten en kwaliteiten van het kind in om samen vooruit te komen.
