Tag Archief van: De Kinderhoeksteen

Rouwen doe je niet alleen. Als je samen leeft, samen liefhebt, dan raakt verlies jullie allebei. Toch zorgt samen rouwen niet automatisch voor verbinding. Soms trekt het verdriet juist een muur op tussen mensen die elkaar hard nodig hebben. In de blogserie “Rouw in relatie – Wat verlies doet met verbinding” gaan we op zoek naar hoe rouw invloed heeft op relaties en hoe je de weg naar elkaar kunt blijven vinden, ook als het moeilijk wordt.

Als rouw tussen jullie in komt te staan

Jullie hebben samen iets of iemand verloren. Misschien een kind, een ouder, een toekomst die je samen voor ogen had. Het verdriet is er bij jullie allebei, maar het uit zich op totaal verschillende manieren. Ongemerkt raken jullie elkaar misschien langzaam een beetje kwijt.

Iedereen rouwt anders

De één praat, de ander zwijgt. De één wil terug naar het gewone leven, de ander zit vast in het gemis. Het zijn geen fouten, het is geen onwil…het is rouw. Maar als je elkaars manier van rouwen niet herkent, kan het voelen alsof je er alleen voor staat. En dat maakt het extra zwaar.

Soms komt er wrijving: Waarom huil jij niet? Waarom kun jij weer lachen terwijl ik nog vastzit? Het zijn vragen die eigenlijk zeggen: Ik snap je niet. En ik mis je.

Elkaar kwijt zijn, is niet het einde

Dat je elkaar even niet begrijpt, is normaal. Het betekent niet dat er iets stuk is. Rouw maakt alles rauw en verwarrend. Wat helpt, is stoppen met invullen en beginnen met vragen. Hoe is het voor jou vandaag? Wat heb jij nodig?

En soms hoef je niet eens te praten. Samen stil zijn, een arm om iemand heen, of een wandeling zonder woorden kan genoeg zijn om weer iets van verbinding te voelen.

Samen verder, ieder op zijn eigen manier

Je hoeft niet op dezelfde manier te rouwen om samen verder te kunnen. Het begint met erkenning: dit is ook jouw verlies, op jouw manier. En ik ben er. Juist als het even schuurt, kun je proberen om zacht te blijven. Lief voor jezelf én voor elkaar.

Je hoeft het niet perfect te doen. Samen zoeken, samen struikelen, samen weer opstaan. Dat is al genoeg.


Wil je verder lezen over rouw in relatie en wat verlies doet met verbinding? Lees dan “Rouw in relatie (deel 2): Wat kinderen voelen als ouders verdriet hebben”. Een blog over wat kinderen voelen als ouders verdriet hebben. En over hoe je samen verbonden kunt blijven. 


In een gezin waarin een groot verlies heeft plaatsgevonden, of waar langdurige ziekte een gezinslid treft, verschuift de aandacht vaak vanzelfsprekend naar degene die het meest zichtbaar lijdt. Dat kan een ouder zijn die ernstig ziek is, een broer of zus die intensieve zorg nodig heeft, of het verdriet van een ander gezinslid dat alles overschaduwt. En dan is daar soms dat ene kind: stil, behulpzaam, rustig. Het kind dat zich aanpast, dat geen extra aandacht vraagt. Het ‘vergeten’ kind.


Onzichtbaar worden om te ontzorgen


“Vergeten” kinderen voelen haarfijn aan dat hun ouders of verzorgers overvraagd zijn. Ze besluiten vaak onbewust dat ze geen extra “last” willen zijn. Ze houden hun gevoelens binnen, stellen weinig eisen, doen extra hun best op school of in het huishouden. Van buitenaf lijkt het alsof ze het goed doen, alsof ze juist krachtig en zelfstandig zijn. Maar onder die aanpassing zit vaak een diep verlangen naar gezien en gehoord worden.


Rouwen in stilte


Net als andere gezinsleden maken deze kinderen ook hun eigen rouwproces door. Alleen gebeurt dat vaak in stilte, zonder ruimte voor hun eigen emoties. Ze willen hun ouders niet belasten met nog meer verdriet. Daardoor missen ze niet alleen de erkenning van hun gevoelens, maar ook de steun die ze zo hard nodig hebben om te kunnen verwerken wat er speelt.


De lange schaduw van onzichtbaarheid


Als een kind langdurig leert dat zijn of haar gevoelens minder belangrijk zijn dan die van anderen, kan dat een diepe indruk achterlaten. Het ontwikkelen van een identiteit, zelfvertrouwen en het vermogen om later gezonde relaties aan te gaan, kan daardoor verstoord raken. Het risico bestaat dat deze kinderen zichzelf blijven wegcijferen, ook in volwassen relaties.


Hoe kun je het vergeten kind wél zien?


Het begint met opmerkzaamheid. Zie je een kind dat nooit klaagt, altijd meewerkt, en nooit iets voor zichzelf lijkt te willen? Vraag je dan af: wat zit daaronder? Nodig het kind uit om te delen hoe het zich voelt, ook al lijkt het ogenschijnlijk rustig. Geef ruimte aan emoties, zonder oordeel of haast om het op te lossen.


Plan een-op-een momenten in, hoe klein ook. Laat merken dat je het kind ziet, hoort en waardeert. Benoem dat het zwaar kan zijn om in de schaduw van verdriet of ziekte te staan. Door erkenning te geven, door nabij te zijn, geef je het kind iets terug dat van levensbelang is: het gevoel dat het er echt toe doet.


Wanneer je te horen krijgt dat je kind ongeneeslijk ziek is, komt de wereld tot stilstand. Alles wat vanzelfsprekend leek, valt weg. Plots wordt tijd een andere ervaring. Niet langer een vanzelfsprekende stroom van dagen en nachten, maar een vijand die je achtervolgt, die je dwingt om los te laten terwijl je dat helemaal niet wilt.


De beleving van tijd verandert


In de begeleiding van gezinnen in deze situatie hoor ik vaak: “Het gaat allemaal zo snel.” Of juist: “Elke seconde lijkt eindeloos, maar toch glipt de tijd tussen onze vingers door.” Het is verwarrend en pijnlijk. Want hoe neem je afscheid van je kind, terwijl je dat nog helemaal niet wilt? Hoe geef je vorm aan liefde, terwijl je weet dat je moet loslaten?


Liefde krijgt een andere taal


In die periode komt alles aan op de kleinste momenten. Een blik, een hand op een wang, samen nog één keer die lievelingsfilm kijken. Liefde krijgt een andere taal, eentje zonder toekomst, maar vol betekenis. En ondanks het ondraaglijke verdriet zie ik ook vaak de ongelooflijke kracht van ouders, broers en zussen. Hoe ze kiezen voor aanwezigheid, voor nabijheid, voor elke seconde samen. Door ik ben bij je uit te stralen en te dragen.


Herinneringen maken binnen de tijd die er is


Tijd geneest in deze situatie niet. Tijd maakt het gemis alleen maar tastbaarder en groter. Maar binnen die eindige tijd kunnen we wél iets wezenlijks betekenen. Door ruimte te maken voor afscheid, hoe pijnlijk ook. Door het leven te blijven zien in alles wat nog wél kan. En door ouders te steunen in het maken van herinneringen die blijven.


Liefde die verder reikt dan woorden


Afscheid nemen van je kind is misschien wel het zwaarste wat een mens kan meemaken. Maar juist in die korte, kostbare tijd kunnen liefde, zachtheid en verbondenheid een kracht vormen die verder reikt dan woorden.

Herken je deze situatie en kun je hulp gebruiken? Ik loop graag een tijdje met jullie mee om te helpen invulling te geven aan jullie rouw, afscheid en verdriet. Meer weten? Neem dan vrijblijvend contact op.

Tien jaar geleden begon mijn avontuur met de Kinderhoeksteen. Vanuit mijn ervaring als kinderverpleegkundige groeide mijn hart voor rouw- en traumabegeleiding. Wat begon met zorg voor kinderen, werd al snel een diepe passie om gezinnen te ondersteunen in hun verdriet. Het is een voorrecht geweest om in al die jaren met meer dan honderd gezinnen mee te mogen lopen op hun unieke rouwpad.

De veerkracht van kinderen

Waar ik de afgelopen tien jaar echt van onder de indruk ben geweest? De veerkracht van kinderen die te maken hebben met een groot verlies. Het is keer op keer weer heel bijzonder om te zien hoe open en eerlijk kinderen zijn en hoe zij manieren vinden om om te gaan met impactvolle gebeurtenissen en donkere tijden. Zij hebben mij zoveel geleerd over hoe je met verlies omgaat. Eigenlijk zijn zij mijn grootste leermeesters geweest.

Blijven groeien en ontwikkelen

In de afgelopen tien jaar heb ik mezelf continu uitgedaagd om te blijven groeien. Zo heb ik onder andere de opleiding lichaamsgerichte traumatherapie afgerond. Mijn doel is altijd geweest om gezinnen zo goed mogelijk te ondersteunen, afgestemd op wat zij nodig hebben. Samen hebben we grenzen verlegd, ruimte gecreëerd voor heling en taboes rondom rouw doorbroken.

De kracht van afscheid nemen

Wat me in deze jaren echt duidelijk is geworden, is hoe essentieel afscheid nemen is voor het verweven van verlies. Afscheid nemen kent vele vormen en vraagt tijd en aandacht. Ik ben dankbaar dat ik hierin een steunende rol heb mogen spelen voor zoveel mensen.

Dankbaarheid en trots

Als ik terugkijk op deze tien jaar, voel ik me vooral dankbaar en trots. Dankbaar voor het vertrouwen dat zoveel gezinnen mij hebben gegeven en trots op wat we samen hebben bereikt. Natuurlijk blijf ik me ook de komende jaren inzetten om gezinnen te begeleiden op hun pad van rouw. Want rouwen moet je wel zelf doen, maar niet alleen.


De dood is een onderwerp waar we vaak liever niet aan denken. Toch is het een onlosmakelijk deel van ons leven. Zodra we geboren worden, weten we dat de dood uiteindelijk zal komen. Waarom voelt het dan zo ongemakkelijk om erover te praten? Zeker met kinderen, die met een natuurlijke nieuwsgierigheid vragen stellen over wat de dood betekent. In deze blog ontdek je hoe je op een open, simpele en soms luchtige manier met je kinderen over de dood kunt praten.
De nieuwsgierigheid van een kind

De nieuwsgierigheid van een kind


Waar volwassenen de dood vaak associëren met verdriet en verlies, zien kinderen het eerder als een raadsel. Ze stellen vragen als: “Wat gebeurt er als je doodgaat?” of “Doet doodgaan pijn?” Deze nieuwsgierigheid biedt een prachtige kans om eerlijk en open te praten. Door antwoorden simpel te houden en kinderen ruimte te geven voor hun eigen ideeën, help je hen begrijpen dat de dood erbij hoort.

Breek het ijs met een grapje


Het bespreken van de dood hoeft niet zwaar te zijn. Humor kan juist heel krachtig zijn. Stel, je kind zegt: “Misschien word ik een sterretje als ik doodga.” Dan kun je daar luchtig op reageren met: “Hopelijk ga je niet te fel schijnen, anders kan ik niet slapen.” Humor haalt de spanning weg en maakt ruimte voor verbondenheid.

Gebruik momenten uit het dagelijks leven


Het bespreken van de dood hoeft niet ingewikkeld of groot te zijn. Gebruik dagelijkse situaties als aanleiding. Vind je een dood vogeltje in de tuin? Vraag je kind wat het denkt dat er gebeurd is en maak er een klein ritueel van, zoals het begraven van het vogeltje en het planten van een bloemetje. Zulke momenten helpen kinderen begrijpen dat afscheid nemen normaal is en een ruimte en aandacht mag krijgen.

Hulpmiddelen: boeken en films


Er zijn tal van kinderboeken en films die helpen om het gesprek op gang te brengen. Denk aan Coco, Bambi of De Leeuwenkoning. Ook boeken zoals Wat als verdriet op bezoek komt of Toverdruppels bieden laagdrempelige manieren om emoties bespreekbaar te maken.

Een waardevolle levensles

Door de dood bespreekbaar te maken, geef je je kinderen een belangrijke les: leven en dood horen bij elkaar. Laat vragen toe, omarm stiltes, wees eerlijk en durf humor in te zetten. Zo geef je je kind niet alleen antwoorden, maar ook een gevoel van verbondenheid en begrip.

Benieuwd naar meer tips en inspiratie over dit onderwerp? Luister dan naar mijn podcast aflevering ‘Doodnormaal’ waarin ik dieper in ga op hoe je de dood een natuurlijke plek kunt geven in je gezinsleven.


Wanneer we het hebben over rouw, denk je misschien als eerst aan emoties. Maar rouw is veel meer dan dat. Het is een allesomvattend proces dat zowel ons hart als ons hoofd raakt. De fysieke en mentale impact van rouw is enorm. Het kan voelen alsof delen van je brein en lichaam “bevriezen,” waardoor alledaagse taken een uitdaging worden. Hoe komt dat, en wat kunnen we doen om hiermee om te gaan?


Het rouwbrein: Wanneer plannen en regelen niet lukt

Rouw heeft een directe invloed op onze hersenen. De stress en emotionele belasting die rouw met zich meebrengt, beïnvloeden delen van de hersenen die verantwoordelijk zijn voor planning, organisatie, impulsbeheersing en emotie-regulatie. Dit noemen we ook wel het “rouwbrein.”

Misschien merk je dat je moeite hebt om afspraken te onthouden, dat je sneller boos of verdrietig wordt, of dat het onmogelijk lijkt om keuzes te maken. Dit is een hele normale reactie op een abnormale situatie. Je brein is bezig met overleven in een situatie van verlies, en dat kost veel energie.


Fysieke klachten als gevolg van rouw

Ook fysiek kun je door rouw een flinke klap krijgen. Door de mentale belasting van rouw blijft er minder energie over voor je lichaam. Vermoeidheid is dan ook een van de meest voorkomende klachten bij rouw. Het voelt alsof je constant uitgeput bent, zelfs na een goede nachtrust. Dit is je lichaam dat aangeeft dat je rust en tijd nodig hebt om te herstellen.

Naast vermoeidheid kan rouw ook voor andere fysieke klachten zorgen. Omdat het lichaam constant in een staat van verhoogde spanning verkeert, kunnen spierpijn, hoofdpijn en gewrichtspijn ontstaan. Stress en emoties kunnen zich vastzetten in de spieren, vooral in de nek, schouders en rug, wat leidt tot chronische pijnklachten. 

Ook maag- en darmproblemen komen vaak voor, zoals indigestie, misselijkheid of een verstoorde eetlust. Het spijsverteringssysteem reageert sterk op langdurige emotionele stress, wat kan resulteren in klachten zoals een opgeblazen gevoel, constipatie of diarree. Daarnaast kan uitgestelde rouw het immuunsysteem verzwakken, waardoor je vatbaarder wordt voor ziekten en sneller ziek kunt worden. 


Geef ruimte aan rouw

Het is belangrijk om bovenstaande fysieke  en mentale signalen serieus te nemen en te beseffen dat ze vaak een direct gevolg zijn van geen ruimte geven aan de rouw.

Wist je dat uitgestelde rouw een belangrijke oorzaak is van burn-out? Onverwerkte emoties blijven in ons systeem hangen en komen vaak later, ongevraagd, naar boven.  Dit maakt pijnlijk duidelijk hoe belangrijk het is om ruimte te geven aan rouw, hoe moeilijk dat ook kan zijn. Gun jezelf dus toestemming om te rouwen!


Jij hebt de regie

Als je rouwt, heb je zelf de regie over het rouwproces. Niemand anders kan bepalen hoe je moet rouwen en hoe lang dat mag duren. Jouw unieke pad van rouw kent geen vaste tijd of regels. Je hoeft je dus niet te schamen of schuldig te voelen, ook niet als je niet begrepen wordt. Het helpt enorm als je omgeving dit wél begrijpt. Dan kunnen ze je ondersteunen op een manier die aansluit bij wat jij nodig hebt, zonder oordeel of goedbedoelde adviezen.

Daarnaast is het belangrijk om steunpilaren te hebben: mensen of hulpmiddelen die de rouwende bijstaan, zoals lotgenoten, een rouwcoach, of een vertrouwde vriend.


Hoe kun je vooruit?


Erken dat rouw tijd nodig heeft. Luister naar je lichaam en geest, en wees mild voor jezelf. Rouw is geen rechte lijn. Het is een proces van vallen en opstaan, van voelen en helen. Door tijd te maken voor rouw, ruimte te geven aan je emoties en steun te zoeken waar nodig, kun je stap voor stap leren leven met je verlies.

Daar stond je dan, aan het kleine graf waar jullie nog veel kleinere baby in begraven ligt. Het verliezen van een baby is hartverscheurend en heel onnatuurlijk. Je keek zo uit naar dit mooie mensje, je wilde het vasthouden, knuffelen, zien opgroeien…en opeens is alles weg. Leeg. Verloren. De naam die jullie voor dit kindje bedacht hebben komt op de steen te staan. Je bent voor altijd papa en mama van een baby die er niet meer is. Hoe noem je dat? Hoe noem je jezelf? En wat als er later een ander kindje geboren wordt?

Vlinderkindjes en sterrenbaby’s

Een overleden kindje noemt men vaak een ‘vlinderkindje’. De baby, die heel even dichtbij was, is ongrijpbaar en kwetsbaar als een vlindertje bij je vandaan gevlogen. Ook de term ‘sterrenbaby’ wordt veel gebruikt. Het symboliseert het verloren kindje dat als een ster aan de hemel straalt.

Met lege handen

Als papa en mama van een sterrenbaby, ben je misschien ook op zoek naar de juiste term voor jezelf. Je bent ouders van een kindje, maar staat met lege handen. Er zijn letterlijk en figuurlijk maar weinig woorden voor dat verdriet. Je kunt een sterrenouder zijn, maar er is ook niets mis met jezelf papa of mama noemen. Je hebt immers een kindje gekregen waar je, zo kort als het duurde, ook nog eens intens veel van hebt gehouden. Je bent voor altijd de papa of mama van dit mooie mensje, dat hoef je niet onder stoelen of banken te steken.

De hoop op nieuw leven

Een nieuwe zwangerschap brengt vaak veel verschillende emoties teweeg. Het verdriet van het verlies en de hoop op nieuw leven. Om die hoop te symboliseren wordt dit nieuwe kindje vaak een regenboogbaby genoemd. Dit kindje kan niet vervangen wat je bent verloren, maar wat is het een feest om opnieuw een kindje te mogen verwelkomen. Een kindje dat je alle liefde kan geven die je in je hart bewaard hebt.

Rouwen om een vlinderbaby

Het verliezen van een baby is intens verdrietig en hartverscheurend. Je had het zo anders voor je gezien! Schroom niet om hulp te vragen als het je in de periode na het overlijden van je kindje te veel wordt. Als rouw- en verliesbegeleider loop ik graag een tijdje met je mee en help ik je de naam van je kindje levend te houden.

Wie nog nooit van dichtbij een verlies heeft meegemaakt, kan vaak maar moeilijk omgaan met het verlies van een ander. Tuurlijk, in het begin is iedereen er als de kippen bij. Er worden schoonmaakafspraken en kookroosters gemaakt, kaartjes gestuurd, bezoekjes gepland. Alles om er voor de overgebleven partner en zijn/haar kinderen te zijn. Er is volop begrip voor alle emoties en niets is te gek. Maar naarmate de tijd verstrijkt, ebt deze situatie weg. De wereld van je omgeving draait door, terwijl jouw wereld stil staat. Langzaamaan raak je steeds verder bij elkaar vandaan.

Het harde oordeel van de maatschappij

Beïnvloed door gemis en verdriet, maak je als overgebleven partner keuzes. En daar heeft iedereen een mening over. In een maatschappij waarin we vooral worden gemaand om door te gaan, is vaak maar weinig plaats voor emotie en gevoel. “Ben je er nu nog niet overheen?”, “het is tijd om het leven weer te omarmen” en “gelukkig heb je de kinderen nog”. Opmerkingen die vast heel goed bedoeld zijn, maar die enorm pijnlijk kunnen zijn.

Maaike komt thuis van het boodschappen doen en gooit de deur hard in het slot. Ze hoort het de cassière nog zeggen: “Gelukkig heb je de kinderen nog”. De ongetwijfeld goede bedoelingen van de vrouw vallen in het niet bij de pijn en het verdriet die deze opmerking naar boven heeft gebracht. “Gelukkig heb ik de kinderen nog. Ja natuurlijk ben ik daar dankbaar voor”, denkt Maaike. “Maar mag ik dan mijn man niet missen? Mijn partner, mijn beste vriend, mijn soulmate? Zorgt het bestaan van mijn kinderen ervoor dat ik niet verdrietig mag zijn? Kunnen dankbaarheid en gemis niet naast elkaar bestaan?” Terwijl ze op de bank ploft duizelen al deze vragen door haar hoofd. De opmerking van de caissière heeft haar diep geraakt en de tranen stromen over haar gezicht. Als de kinderen thuiskomen uit school geeft ze ze een extra dikke knuffel. Ze is blij ze weer te zien en vast te kunnen houden. Maar liever, veel liever, had ze gewild dat haar kinderen in een compleet gezin opgroeiden. En dat zij het leven nog jaren had kunnen delen met haar geliefde partner.

Kies je eigen weg

Natuurlijk kunnen we er van uit gaan dat de omgeving alle adviezen goed bedoeld. Ze hebben het beste met je voor! Maar dat maakt het niet persé makkelijk. Als je omgeving gevuld is met mensen die geen idee hebben waar jij doorheen gaat, kun je je behoorlijk eenzaam voelen. Dan kan het helpen op zoek te gaan naar mensen die je wel begrijpen, die weten hoe het is. Dan heb je soms aan een half woord al genoeg. Je mag kiezen voor mensen waar je energie van krijgt. Voor mensen die je kunnen helpen en die zonder oordeel naar je luisteren. Bondgenoten die net als jij hun partner zijn verloren en/of alleen door het leven gaan, begrijpen als de beste waar jij doorheen gaat. Betekent dat dat je al je andere vriendschappen moet laten zitten? Nee. Maar voor nu kunnen ze wel op een wat wat lager pitje. Dan kun je later misschien weer oppakken.

Rouw- en verliesbegeleiding voor het hele gezin

Je partner verliezen is een ingrijpende gebeurtenis. Als je als jonge weduwe alleen met de kinderen achterblijft, heb je te maken met je eigen verdriet, maar ook met dat van de kinderen. Daar kun je soms best wat hulp bij gebruiken. Ik kijk graag mee naar jullie situatie. Samen kunnen we bekijken wat jullie gezin nodig heeft en welke vorm van rouwbegeleiding daar het beste bij past. Heb je vragen of wil je kennis maken? Neem dan contact op.

Als leven overleven wordt door dat je een partner verliest, wordt je overvallen door hevige emoties. Ook het grote gevoel van leegte en eenzaamheid hoort bij rouw. Zélfs als je voortdurend omringd wordt door vrienden en familie, kun je aan dat gevoel vaak niet ontsnappen.

Alle hens aan dek

Wanneer een partner overlijdt, komt praktische hulp vanuit de omgeving vaak snel op gang. Mensen komen op bezoek om je te troosten en bij te staan, er worden kookroosters gemaakt om maaltijden te verzorgen en ook andere taken worden je met liefde uit handen genomen. Het is een manier om handen en voeten te geven aan betrokkenheid, omdat dat vaak het enige is dat je omgeving voor je kan doen. Zo proberen ze je last te verlichten en je ruimte te geven voor rouw en verdriet.

Niet alleen, toch eenzaam

Door je niet of weinig alleen te laten, hopen vrienden en familie eenzaamheid te voorkomen. Het is voor hen dan vaak ook moeilijk te bevatten dat jij je juist dan tóch heel eenzaam voelt. Eenzaam omdat je partner er niet meer is. Eenzaam omdat die ene, met wie je alles deelde, is overleden. Eenzaam omdat je aan het einde van de dag zelf het licht uit moet doen voor je in een leeg bed gaat liggen. Ook als je niet alleen bent, kun je je bijzonder eenzaam voelen…

Een leegte die niemand kan vullen

Na het verliezen van een partner, zal je leven nooit meer hetzelfde zijn. Het kost tijd om het verlies te verweven in je leven en eenzaamheid zal moeten slijten. Dat gaat met kleine stapjes. De leegte die is achtergebleven kan door familie en vrienden niet worden opgevuld, hoe graag zij dit ook zouden willen. Maar je kunt er wel met hen over praten. Over wat je mist, over hoe dat voelt. Ben je niet graag alleen? Dan kun je je omgeving vragen om vaak langs te komen. Wil je dat liever niet? Dan mag je dat ook eerlijk uitspreken.

In de hulpverlening wordt vaak gesproken over het bewaren van ‘professionele afstand’. Een term die ervoor moet zorgen dat je als hulpverlener niet emotioneel verstrengeld raakt met de cliënt. Het is bedoeld om je te helpen je grenzen te bewaken, om duidelijkheid te scheppen. Maar is het wel écht duidelijk? Of is er ook nog een grijs gebied? En wat nou als betrokkenheid en verbinding juist de sleutels zijn om de cliënt verder te helpen?

Wel professioneel, geen afstand

Voor mij als rouw-en verliesbegeleider werkt het niet, die professionele afstand. Meer dan eens bevond ik mij in een situatie waarin die afstand vooral zorgde voor boosheid en frustratie, in plaats van doorbraak en groei. Een gemiste kans dus, als je daarin als zorgverlener op het principe van professionele afstand blijft staan. En er is een alternatief: professionele nabijheid. Net zo professioneel, maar met een andere insteek. Het is een benadering die ruimte biedt voor verbinding. Door in te zetten op oprecht contact en echte verbinding, kun je vanuit veiligheid en duidelijkheid veel meer bereiken in de begeleiding. En laat dat nu juist het doel zijn!

Professionele nabijheid in de praktijk

Ik begeleide eens een meisje dat veel heeft meegemaakt op het gebied van afwijzing. Afstand en psychische problemen zorgden ervoor dat haar ouders in haar jonge jaren niet altijd emotioneel beschikbaar waren. Trauma’s verwerken door op ‘professionele afstand’ met haar te communiceren, zou ons in deze situatie geen steek verder brengen. Haar onbegrensde gedrag en boosheid lieten wél duidelijk zien dat er qua begeleiding werk aan de winkel was. Maar om echt stappen te kunnen zetten, moest ik eerst dichterbij zien te komen.

Vanuit professionele nabijheid koos ik er steeds weer voor om haar (en mijzelf) de ruimte te geven om eerst te verbinden. Had ik haast of zat ik met mijn gedachten nog bij een andere casus? Dan had het werken aan opdrachten geen enkele zin. Was ik kalm en gaf ik oprechte aandacht? Dan kon ik grenzen stellen, haar sturen in gedrag en écht verder komen in het verwerken van haar trauma’s. 

Focus op commitment

De focus op commitment is in begeleiding zo belangrijk. En professionele nabijheid zegt daarbij zoveel meer dan professionele afstand. Natuurlijk hoef je daarbij als hulpverlener niet al je geheimen en emoties bloot te geven. Je hoeft een cliënt niet binnen te laten in je privéleven of je hele hebben en houwen met hem of haar te delen. Maar het is goed je ervan bewust te zijn dat een relatie altijd tweerichtingsverkeer is. Daarin heb jij de cliënt nodig, maar de cliënt jou ook. Door de verbinding aan te gaan, de cliënt te zien en ruimte te geven, open je de weg naar vooruitgang. Niet van een afstandje, maar van heel dichtbij. Zodat je samen, vol vertrouwen, aan de slag kunt met het verwerken van rouw en verlies.