Tag Archief van: kinderen rouw

Bepaalde gebeurtenissen kunnen littekens achterlaten. Fysieke, maar in andere gevallen ook emotionele littekens. Wanneer een heftige gebeurtenis niet goed verwerkt wordt, kan dat leiden tot trauma. Tot op latere leeftijd kan een trauma belemmeringen in het dagelijks leven veroorzaken. Het is belangrijk tijdig dit trauma te erkennen, maar soms zijn kinderen nog niet klaar voor een intensieve behandeling bij een kinderpsycholoog. Dan kan voorbereidende begeleiding helpend zijn. De Kinderhoeksteen kan kinderen van verschillende leeftijden helpen.

Trauma

Wanneer iemand een nare gebeurtenis overkomt, kan dat in sommige gevallen traumatisch zijn. Trauma is echter uiterst persoonlijk. Wat voor de één gemakkelijk naast zich neer te leggen is, kan bij de ander een trauma veroorzaken. Wanneer dat gebeurt, heeft dat een sterke invloed op het mentale welzijn en de ontwikkeling. De ziekte van een familielid is voor kinderen vaak erg ingrijpend. Ze begrijpen niet altijd goed wat er gebeurt en hun veilige thuisbasis staat opeens op losse schroeven. Deze gebeurtenissen verwerken is dan ook erg belangrijk, en het is zaak dat ouders en kinderen weten waar ze terecht kunnen.

Vastgeroeste gevoelens

Wanneer kinderen zich (langere tijd) onveilig hebben gevoeld, kan dat zijn sporen nalaten. Vaak is er bij ziekte veel aandacht voor degene die ziek is. Maar de invloed op de (andere) kinderen kan niet worden onderschat. Het gevoel van onveiligheid en angst raakt als het ware vastgeroest in het lichaam en het gezinssysteem. Zodra er iets gebeurt dat de herinnering aan dat gevoel en die gebeurtenissen oproept, ontstaat er een stressreactie. Daardoor kunnen kinderen ‘uit het niets’ boos, verdrietig of angstig reageren.

Krachten bundelen

Natuurlijk is het belangrijk te streven naar het voorkomen van een trauma, door kinderen van meet af aan goed te begeleiden bij ziekte, rouw en verlies. Maar voor kinderen die toch een trauma hebben opgelopen, is het waardevol speciale ondersteuning aan te bieden. In sommige gevallen zijn (erg jonge) kinderen of is de gezinssituatie daar nog niet klaar voor. Ook kan het zijn dat er niet voldoende basis om te beginnen met EMDR of de psycholoog. Om de krachten van de verschillende behandelingen te bundelen, bestaat voor deze groep kinderen voorbereidende begeleiding op een traumabehandeling.

Voorbereidende begeleiding

Bij deze voorbereidende begeleiding kunnen de kinderen op een veilige plek hun emoties uiten. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van methodes zoals POPtalk, creatieve technieken of bijvoorbeeld Loulou de Zorguil, een knuffeluil waarmee de kinderen kunnen communiceren. De begeleiding kan op verschillende manieren worden ingevuld, afhankelijk van wat er nodig is in de specifieke situatie. Daarbij wordt ook de samenwerking met een psycholoog gezocht.

Negatieve associaties

Daarnaast kan ik gebruik maken van EFT, oftewel Emotional Freedom Techniques. Bij deze methodes concentreren we ons op de negatieve associaties met bepaalde gebeurtenissen. Door te kloppen op bepaalde drukpunten op het lichaam en het uitspreken van bepaalde woordjes of zinnetjes, wordt geconcentreerd op de situatie. Doordat het brein op verschillende manieren aan het werk gezet wordt, zwakken de negatieve associaties af. De gevoelens rondom het trauma voelen niet meer zo rauw.

 De Kinderhoeksteen

Bij De Kinderhoeksteen kunnen ouders en kinderen terecht wanneer zij psychosociale ondersteuning nodig hebben tijdens of na ziekte of een overlijden. Maar ook ondersteun ik zorgpersoneel bij deze, soms ingewikkelde, taken. In mijn ervaring als kinderverpleegkundige merkte ik dat omgaan met rouw en verlies niet tot het standaard lespakket behoort. Toch is het een niet te onderschatten onderdeel van het werk. Daarom heb ik een verdiepingsmodule ontwikkeld voor kinderverpleegkundigen om de kennis over psychosociale begeleiding te vergroten. Dan sta je er als zorgmedewerker niet alleen voor.


‘Vaak droom ik over mama. Het is dan alsof we echt samen een ijsje gaan halen, dat ik echt bij haar achterop de fiets zit, dat ze echt in de keuken staat en in een pan dampende tomatensoep aan het roeren is. Tijdens mijn droom ruik ik zelfs haar parfum. Zoet, zoals een bos met verse bloemen, of een bakje aardbeien. Het past bij haar – altijd vrolijk en lief. Wanneer ik wakker word, dringt het tot me door dat alles maar een droom was. Dus dan sluit ik mijn ogen weer, en hoop ik dat ik weer in slaap val. Ik ben bang dat wanneer de dromen stoppen, en ik voor het eerst moet huilen, ik haar voorgoed laat gaan.’

De pijn van verlies: niet te voorkomen

Het allerliefste zou je willen dat kinderen worden beschermd tegen het enorme verdriet en de pijn die gepaard gaat met het verliezen van een ouder. Maar helaas: dit kan niet altijd. Het bovenstaande fragment is fictief, maar het zouden zó maar de gedachten en gevoelens kunnen zijn van de kinderen bij wie het verhaal van de gezinssituatie niet goed afloopt.

Een andere manier van rouw

Kinderen gaan op een andere manier om met verlies en rouw dan volwassenen. Ze bepalen hierin hun eigen tempo, en komen op hun eigen momenten toe aan het verwerken van het verlies, en doen dat op hun eigen manier. Het verdriet en de pijn kan in vlagen komen, en hierbij is er vaak zelfs nog ruimte voor lachen en plezier. Bij veel kinderen loopt het rouwproces zonder al te veel problemen, en is er voldoende veerkracht en steun van de omgeving aanwezig om met vallen en opstaan het leven weer op te pakken. Maar waar de omgeving op een gegeven moment verder gaat, moet het kind vaak wennen aan een compleet veranderde situatie. Zoals een leger, stiller huis. Gevoelens van eenzaamheid en onbegrip kunnen dan een rol gaan spelen. Omdat het kind vaak zijn omgeving niet tot last wil zijn, kan hij moeite hebben om zijn verdriet te tonen. Als achtergebleven ouder kan het bovendien ook lastig zijn om op ieder moment van steun te zijn – je hebt immers ook heel wat te verwerken.

Steun en erkenning

Wanneer de draagkracht en draaglast in het gezin even uit balans zijn geraakt, kan ik als erkend rouw- en verliesbegeleider helpen om het evenwicht te herstellen. Op die manier kun je voorkomen dat je kind vastloopt in zijn verwerkingsproces. Ik bied een veilige omgeving voor kinderen en gezinnen die geconfronteerd worden met ziekte, verlies of rouw. Natuurlijk maakt de coaching dat wat er gebeurd is niet minder erg, of minder verdrietig. Maar de coaching kan wél helpen om het verlies te integreren in het verdere leven. Ik nodig de kinderen uit om hun gedachten en gevoelens te delen. Dat gebeurt niet alleen met praten, maar ook met speelse en creatieve middelen als mindmaps of Lego-stukken (POP-talk). De coaching biedt een uitgangspunt om iets te maken of te doen. Op die manier wordt herkenning geboden, en ontdekt het kind andere manieren om met zijn gevoelens om te gaan. Bovendien kan de coaching er ook voor zorgen dat het gemakkelijker voor het kind wordt om andere mensen in zijn dichte omgeving een inkijkje te geven in zijn gevoelens.

Over mij

Uit eigen ervaring weet ik hoe een ingrijpende gebeurtenis als het overlijden van een dierbare je diep van binnen raakt. Maar ik weet ook dat de kracht om overeind te blijven en dóór te gaan – bij welk probleem dan ook – in je zit. Ik ben De Kinderhoeksteen gestart om kinderen én hun ouders of verzorgers te helpen om deze kracht te benutten, en hen te begeleiden in het proces van rouw en verlies. Het is mijn missie om hen een stap in de goede richting te helpen, zodat zij op hun eigen manier leren omgaan met hun verlies en verdriet. Daarnaast maak ik op aanvraag zorgknuffels. Deze kunnen een troost bieden en bijdragen aan het vormen van herinneringen.

Rouw- en verliesbegeleider – https://www.foryou.nl/verliesbegeleiding/zeewolde/rust-en-orde-in-de-chaos-van-emoties/