rouw kinderen Archieven - De Kinderhoeksteen

Tag Archief van: rouw kinderen

De fase van rouw bij kinderen: wanneer grijp je in?

Een verlies is altijd ingrijpend. Op het moment zelf, waarop schok en onbegrip de boventoon kunnen voeren. Maar zeker ook achteraf: waarna een vaak lang verwerkingsproces van rouw en verlies begint. Kinderen gaan op een andere manier met rouw om dan volwassenen. Hoe kun kind(eren) hierbij helpen? Wanneer is het nodig om in te grijpen en wanneer kun je ouders adviseren hun kind beter even het eigen proces door laten gaan?

Na het verlies

De schok van het verlies is achter de rug. De uitvaart is geweest en je gaat het leven weer oppakken. Tussen dat moment en het verlies zelf, zit vaak weinig tijd. Hierdoor is de rouw eigenlijk pas net begonnen. Rouw is een vaak langdurig proces met veel verschillende emoties. Iedereen gaat hier verschillend doorheen. Maar wel kun je als zorgverlener adviezen en handvatten bieden om ouders en kinderen erbij te ondersteunen.

Kinderen en het rouwproces

Kinderen gaan anders met rouw om dan volwassenen. Zij hebben een eigen rouw- en verliesproces dat op andere momenten en andere manieren tot uiting komt. Net als bij volwassenen is dit bij ieder kind anders. Wel zijn er een paar kenmerken die hierbij vaak voorkomen. Zo verloopt rouw in fases. Soms is een kind even heel verdrietig en is de rouw heel merkbaar. Daarna kan het ook ineens over zijn: dan gaat het kind weer even spelen, alsof er niets aan de hand is. Het kan prettig zijn voor de ouders om ervan bewust te zijn dat kinderen in stukjes rouwen, dat is heel normaal. Wanneer ze dat weten, is het gemakkelijker het tempo te accepteren dat het kind nodig heeft.

Maak emoties bespreekbaar

Kinderen voelen veel emoties, maar zij begrijpen die emoties niet altijd. Daarom is het wel zinvol om het met kinderen te hebben over wat ze voelen. Soms weten we ze wel wat ze voelen, maar hebben ze de juiste woorden hier nog niet voor. Dit kun je voor hen inzichtelijk maken. Je geeft dan aan dat het verdriet is, boosheid of machteloosheid wat ze voelen. Door het hierover te hebben, help je een kind om hun emoties te begrijpen. Is het lastig om met het kind deze emoties bespreekbaar te maken? Dan kan het helpen om hier materiaal bij te gebruiken. Misschien dat een kind er niet graag over wil praten, maar heeft het wel een andere uitlaatklep zoals tekenen. Dan kan een tekening gebruikt worden om het een en ander bespreekbaar te maken. Er zijn ook boekjes en liedjes over rouw die kunnen helpen. Ik help je graag aan wat goed materiaal om hierbij te helpen.

Vragen over de dood

Wanneer kinderen te maken krijgen met een overlijden van een familielid, hebben zij vaak veel vragen. Zeker wanneer dit de eerste keer is dat zij dit hebben meegemaakt. Zeker vanuit de ouders is het belangrijk om gewoon eerlijk te zijn. Geef aan dat het oké is om niet alle antwoorden te hebben of soms niet goed te weten hoe ze met bepaalde vragen om moeten gaan, zoals de vraag of de overledene nooit meer terugkomt. Het is voor de ouders ook prima om aan te geven dat ze het antwoord simpelweg niet weten.

Wanneer grijp je in?

Is het nodig om op bepaalde momenten in te grijpen of het kind extra te ondersteunen? Het is altijd goed om ruimte te creëren waarbij het kind het kan hebben over emoties en om vragen. Maar soms vinden ouders het heel lastig. Ze willen eigenlijk niet dat hun kind te maken krijgt met rouw en verdriet. Het liefste zien ze hun kind natuurlijk zorgeloos en blij. Ouders kunnen hiermee worstelen, maar ook kinderen kunnen te maken hebben met schuldgevoelens. Ze willen hun ouders niet belasten met nog meer verdriet. Soms kan het daarom zinvol zijn om rouwbegeleiding te adviseren.

Rouwbegeleiding voor kinderen

Ik ben Sabina Krijger en begeleid bij De Kinderhoeksteen kinderen bij rouw en verlies. Elke situatie is anders en ieder kind reageert hier op een eigen manier op. Ik help met verschillende materialen en methodes om voor hen de emoties inzichtelijk te maken en deze te kunnen bespreken. Hierdoor wordt het ook gemakkelijker voor kinderen om de emotie een plekje te geven. Hierbij kan ik ouders ook in het proces begeleiden. Maar ook zorgverleners kunnen bij mij terecht, om meer te weten over hoe zij kinderen en families kunnen begeleiden in een rouwproces. Neem gerust contact met mij op.

november 9, 2021

Blog

De verschillende vormen van rouw bij kinderen

Kinderen kunnen net als volwassenen verschillend reageren op een verlies in hun omgeving. Doordat kinderen vaak nog geen woorden hebben voor hun emoties of hier niet goed mee om kunnen gaan, zijn hun gevoelens vaak moeilijk te peilen. Door kinderen te betrekken in het proces en hierover open te zijn, voorkom je dat kinderen hun gevoelens wegstoppen. Maar hoe werkt het rouwproces bij kinderen eigenlijk precies?

Gedragsveranderingen

Kinderen reageren vaak heel puur en sensitief, wat zich uit in gedragsveranderingen. Ze hebben vaak moeite om te concentreren op school, kunnen moeilijk slapen of willen niet meer eten. Stemmingen kunnen ook snel omslaan. Het ene moment lijkt alles goed te zijn en het andere moment wordt het kind erg angstig, boos of barst het in tranen uit. Een kind kan soms zelfs ’emotieloos’ uit de hoek komen. Ze lijken niet echt stil te staan bij wat er gebeurt of doen ze alsof er niets aan de hand is.

Rouwen in stukjes

Dit is heel normaal gedrag. Kinderen rouwen in stukjes: ze pakken aan wat ze kunnen en als het genoeg is, switchen ze snel over naar een ander onderwerp. Een gesprek aangaan is moeilijk. Door spel kun je er dan achterkomen wat er in hun hoofd omgaat. Spel is namelijk hun tweede taal, waarmee ze vele gebeurtenissen verwerken.

Reactie op omgeving

Jonge kinderen reageren meestal sterk op emoties en spanningen in hun omgeving. Ze kunnen erg bang en verward raken, omdat ze geen besef hebben van de situatie en niet snappen wat ‘dood’ betekent. Ineens is alles anders en lijkt iedereen verdrietig te zijn. Ondanks dat ze nog geen tijdsbesef hebben, is het toch goed om zo open en concreet mogelijk te zijn over wat er speelt. Betrek het kind bij je emoties en leg uit waarom je verdrietig bent. Het behouden van een vaste structuur en dagelijkse routine van een kind is daarnaast erg belangrijk.

Besef van de dood

Tussen de 6 en 9 jaar begint het bij kinderen te dagen dat de dood definitief en onomkeerbaar is. Het magische denken van kinderen kan dan zorgen voor schuldgevoelens en angst, omdat ze dingen zelf gaan invullen. Creëer daarom ruimte voor vragen en geef aan dat het goed is om gevoelens te delen. Op een begrijpelijke manier uitleggen wat er gebeurt, zonder hierbij te veel details vrij te geven, voorkomt dat het kind zelf wilde fantasieën ontwikkelt.

Heftige gevoelens

Tieners ervaren meestal heftige gevoelens, die ze op verschillende manieren uitdrukken. Vaak hebben ze behoefte aan afleiding, met name van hun vrienden. Ze kunnen zich gaan afreageren als ze het gevoel hebben dat er geen ruimte is voor hun gevoelens. Kinderen van alle leeftijden moeten het gevoel hebben dat ze met hun gevoelens ergens terecht kunnen en dat ze op je kunnen leunen. Het is dus van belang dat je het verlies zelf ook kunt verwoorden en handelen.

Voor het hele gezin

Ieder mens gaat op een unieke manier om met een verlies, ook al kom je uit hetzelfde gezin. Dat maakt het juist zo lastig. Zeker in deze tijd, waarin helaas niet op een gebruikelijke manier afscheid genomen kan worden. De fysieke afstand maakt het lastiger om een verlies en alle bijbehorende emoties te verwerken. Mensen kunnen die arm om zich heen missen. Het is daarom extra belangrijk dat je een gevoel van vertrouwen en emotionele nabijheid creëert. Rouwbegeleiding voor het hele gezin kan hierbij helpen.

Over De Kinderhoeksteen

Wil je leren hoe je je kind kunt helpen bij het verwerken van verlies en omgaan met rouwgevoelens? Je kunt dan bij Sabina Krijger van De Kinderhoeksteen terecht. Zij is gespecialiseerd in rouwverwerking bij kinderen en begeleidt gezinnen bij dit hele proces. Neem daarom contact op om de mogelijkheden te bespreken, zodat je als gezin weer verder kunt.

rouwbegeleiding – https://dekinderhoeksteen.nl/begeleiding/rouw-en-verliesbegeleiding-kind-en-ouders/

Sabina Krijger – https://dekinderhoeksteen.nl/even-voorstellen/

contact – https://dekinderhoeksteen.nl/contact/

april 28, 2020

Blog

Rouw en verlies: als mama er niet meer is

‘Vaak droom ik over mama. Het is dan alsof we echt samen een ijsje gaan halen, dat ik echt bij haar achterop de fiets zit, dat ze echt in de keuken staat en in een pan dampende tomatensoep aan het roeren is. Tijdens mijn droom ruik ik zelfs haar parfum. Zoet, zoals een bos met verse bloemen, of een bakje aardbeien. Het past bij haar – altijd vrolijk en lief. Wanneer ik wakker word, dringt het tot me door dat alles maar een droom was. Dus dan sluit ik mijn ogen weer, en hoop ik dat ik weer in slaap val. Ik ben bang dat wanneer de dromen stoppen, en ik voor het eerst moet huilen, ik haar voorgoed laat gaan.’

De pijn van verlies: niet te voorkomen

Het allerliefste zou je willen dat kinderen worden beschermd tegen het enorme verdriet en de pijn die gepaard gaat met het verliezen van een ouder. Maar helaas: dit kan niet altijd. Het bovenstaande fragment is fictief, maar het zouden zó maar de gedachten en gevoelens kunnen zijn van de kinderen bij wie het verhaal van de gezinssituatie niet goed afloopt.

Een andere manier van rouw

Kinderen gaan op een andere manier om met verlies en rouw dan volwassenen. Ze bepalen hierin hun eigen tempo, en komen op hun eigen momenten toe aan het verwerken van het verlies, en doen dat op hun eigen manier. Het verdriet en de pijn kan in vlagen komen, en hierbij is er vaak zelfs nog ruimte voor lachen en plezier. Bij veel kinderen loopt het rouwproces zonder al te veel problemen, en is er voldoende veerkracht en steun van de omgeving aanwezig om met vallen en opstaan het leven weer op te pakken. Maar waar de omgeving op een gegeven moment verder gaat, moet het kind vaak wennen aan een compleet veranderde situatie. Zoals een leger, stiller huis. Gevoelens van eenzaamheid en onbegrip kunnen dan een rol gaan spelen. Omdat het kind vaak zijn omgeving niet tot last wil zijn, kan hij moeite hebben om zijn verdriet te tonen. Als achtergebleven ouder kan het bovendien ook lastig zijn om op ieder moment van steun te zijn – je hebt immers ook heel wat te verwerken.

Steun en erkenning

Wanneer de draagkracht en draaglast in het gezin even uit balans zijn geraakt, kan ik als erkend rouw- en verliesbegeleider helpen om het evenwicht te herstellen. Op die manier kun je voorkomen dat je kind vastloopt in zijn verwerkingsproces. Ik bied een veilige omgeving voor kinderen en gezinnen die geconfronteerd worden met ziekte, verlies of rouw. Natuurlijk maakt de coaching dat wat er gebeurd is niet minder erg, of minder verdrietig. Maar de coaching kan wél helpen om het verlies te integreren in het verdere leven. Ik nodig de kinderen uit om hun gedachten en gevoelens te delen. Dat gebeurt niet alleen met praten, maar ook met speelse en creatieve middelen als mindmaps of Lego-stukken (POP-talk). De coaching biedt een uitgangspunt om iets te maken of te doen. Op die manier wordt herkenning geboden, en ontdekt het kind andere manieren om met zijn gevoelens om te gaan. Bovendien kan de coaching er ook voor zorgen dat het gemakkelijker voor het kind wordt om andere mensen in zijn dichte omgeving een inkijkje te geven in zijn gevoelens.

Over mij

Uit eigen ervaring weet ik hoe een ingrijpende gebeurtenis als het overlijden van een dierbare je diep van binnen raakt. Maar ik weet ook dat de kracht om overeind te blijven en dóór te gaan – bij welk probleem dan ook – in je zit. Ik ben De Kinderhoeksteen gestart om kinderen én hun ouders of verzorgers te helpen om deze kracht te benutten, en hen te begeleiden in het proces van rouw en verlies. Het is mijn missie om hen een stap in de goede richting te helpen, zodat zij op hun eigen manier leren omgaan met hun verlies en verdriet. Daarnaast maak ik op aanvraag zorgknuffels. Deze kunnen een troost bieden en bijdragen aan het vormen van herinneringen.

Rouw- en verliesbegeleider – https://www.foryou.nl/verliesbegeleiding/zeewolde/rust-en-orde-in-de-chaos-van-emoties/

juli 25, 2019