Wanneer we het hebben over rouw, denk je misschien als eerst aan emoties. Maar rouw is veel meer dan dat. Het is een allesomvattend proces dat zowel ons hart als ons hoofd raakt. De fysieke en mentale impact van rouw is enorm. Het kan voelen alsof delen van je brein en lichaam “bevriezen,” waardoor alledaagse taken een uitdaging worden. Hoe komt dat, en wat kunnen we doen om hiermee om te gaan?
Het rouwbrein: Wanneer plannen en regelen niet lukt
Rouw heeft een directe invloed op onze hersenen. De stress en emotionele belasting die rouw met zich meebrengt, beïnvloeden delen van de hersenen die verantwoordelijk zijn voor planning, organisatie, impulsbeheersing en emotie-regulatie. Dit noemen we ook wel het “rouwbrein.”
Misschien merk je dat je moeite hebt om afspraken te onthouden, dat je sneller boos of verdrietig wordt, of dat het onmogelijk lijkt om keuzes te maken. Dit is een hele normale reactie op een abnormale situatie. Je brein is bezig met overleven in een situatie van verlies, en dat kost veel energie.
Fysieke klachten als gevolg van rouw
Ook fysiek kun je door rouw een flinke klap krijgen. Door de mentale belasting van rouw blijft er minder energie over voor je lichaam. Vermoeidheid is dan ook een van de meest voorkomende klachten bij rouw. Het voelt alsof je constant uitgeput bent, zelfs na een goede nachtrust. Dit is je lichaam dat aangeeft dat je rust en tijd nodig hebt om te herstellen.
Naast vermoeidheid kan rouw ook voor andere fysieke klachten zorgen. Omdat het lichaam constant in een staat van verhoogde spanning verkeert, kunnen spierpijn, hoofdpijn en gewrichtspijn ontstaan. Stress en emoties kunnen zich vastzetten in de spieren, vooral in de nek, schouders en rug, wat leidt tot chronische pijnklachten.
Ook maag- en darmproblemen komen vaak voor, zoals indigestie, misselijkheid of een verstoorde eetlust. Het spijsverteringssysteem reageert sterk op langdurige emotionele stress, wat kan resulteren in klachten zoals een opgeblazen gevoel, constipatie of diarree. Daarnaast kan uitgestelde rouw het immuunsysteem verzwakken, waardoor je vatbaarder wordt voor ziekten en sneller ziek kunt worden.
Geef ruimte aan rouw
Het is belangrijk om bovenstaande fysieke en mentale signalen serieus te nemen en te beseffen dat ze vaak een direct gevolg zijn van geen ruimte geven aan de rouw.
Wist je dat uitgestelde rouw een belangrijke oorzaak is van burn-out? Onverwerkte emoties blijven in ons systeem hangen en komen vaak later, ongevraagd, naar boven. Dit maakt pijnlijk duidelijk hoe belangrijk het is om ruimte te geven aan rouw, hoe moeilijk dat ook kan zijn. Gun jezelf dus toestemming om te rouwen!
Jij hebt de regie
Als je rouwt, heb je zelf de regie over het rouwproces. Niemand anders kan bepalen hoe je moet rouwen en hoe lang dat mag duren. Jouw unieke pad van rouw kent geen vaste tijd of regels. Je hoeft je dus niet te schamen of schuldig te voelen, ook niet als je niet begrepen wordt. Het helpt enorm als je omgeving dit wél begrijpt. Dan kunnen ze je ondersteunen op een manier die aansluit bij wat jij nodig hebt, zonder oordeel of goedbedoelde adviezen.
Daarnaast is het belangrijk om steunpilaren te hebben: mensen of hulpmiddelen die de rouwende bijstaan, zoals lotgenoten, een rouwcoach, of een vertrouwde vriend.
Hoe kun je vooruit?
Erken dat rouw tijd nodig heeft. Luister naar je lichaam en geest, en wees mild voor jezelf. Rouw is geen rechte lijn. Het is een proces van vallen en opstaan, van voelen en helen. Door tijd te maken voor rouw, ruimte te geven aan je emoties en steun te zoeken waar nodig, kun je stap voor stap leren leven met je verlies.
