Bepaalde gebeurtenissen kunnen littekens achterlaten. Fysieke, maar in andere gevallen ook emotionele littekens. Wanneer een heftige gebeurtenis niet goed verwerkt wordt, kan dat leiden tot trauma. Tot op latere leeftijd kan een trauma belemmeringen in het dagelijks leven veroorzaken. Het is belangrijk tijdig dit trauma te erkennen, maar soms zijn kinderen nog niet klaar voor een intensieve behandeling bij een kinderpsycholoog. Dan kan voorbereidende begeleiding helpend zijn. De Kinderhoeksteen kan kinderen van verschillende leeftijden helpen.
Trauma
Wanneer iemand een nare gebeurtenis overkomt, kan dat in sommige gevallen traumatisch zijn. Trauma is echter uiterst persoonlijk. Wat voor de één gemakkelijk naast zich neer te leggen is, kan bij de ander een trauma veroorzaken. Wanneer dat gebeurt, heeft dat een sterke invloed op het mentale welzijn en de ontwikkeling. De ziekte van een familielid is voor kinderen vaak erg ingrijpend. Ze begrijpen niet altijd goed wat er gebeurt en hun veilige thuisbasis staat opeens op losse schroeven. Deze gebeurtenissen verwerken is dan ook erg belangrijk, en het is zaak dat ouders en kinderen weten waar ze terecht kunnen.
Vastgeroeste gevoelens
Wanneer kinderen zich (langere tijd) onveilig hebben gevoeld, kan dat zijn sporen nalaten. Vaak is er bij ziekte veel aandacht voor degene die ziek is. Maar de invloed op de (andere) kinderen kan niet worden onderschat. Het gevoel van onveiligheid en angst raakt als het ware vastgeroest in het lichaam en het gezinssysteem. Zodra er iets gebeurt dat de herinnering aan dat gevoel en die gebeurtenissen oproept, ontstaat er een stressreactie. Daardoor kunnen kinderen ‘uit het niets’ boos, verdrietig of angstig reageren.
Krachten bundelen
Natuurlijk is het belangrijk te streven naar het voorkomen van een trauma, door kinderen van meet af aan goed te begeleiden bij ziekte, rouw en verlies. Maar voor kinderen die toch een trauma hebben opgelopen, is het waardevol speciale ondersteuning aan te bieden. In sommige gevallen zijn (erg jonge) kinderen of is de gezinssituatie daar nog niet klaar voor. Ook kan het zijn dat er niet voldoende basis om te beginnen met EMDR of de psycholoog. Om de krachten van de verschillende behandelingen te bundelen, bestaat voor deze groep kinderen voorbereidende begeleiding op een traumabehandeling.
Voorbereidende begeleiding
Bij deze voorbereidende begeleiding kunnen de kinderen op een veilige plek hun emoties uiten. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van methodes zoals POPtalk, creatieve technieken of bijvoorbeeld Loulou de Zorguil, een knuffeluil waarmee de kinderen kunnen communiceren. De begeleiding kan op verschillende manieren worden ingevuld, afhankelijk van wat er nodig is in de specifieke situatie. Daarbij wordt ook de samenwerking met een psycholoog gezocht.
Negatieve associaties
Daarnaast kan ik gebruik maken van EFT, oftewel Emotional Freedom Techniques. Bij deze methodes concentreren we ons op de negatieve associaties met bepaalde gebeurtenissen. Door te kloppen op bepaalde drukpunten op het lichaam en het uitspreken van bepaalde woordjes of zinnetjes, wordt geconcentreerd op de situatie. Doordat het brein op verschillende manieren aan het werk gezet wordt, zwakken de negatieve associaties af. De gevoelens rondom het trauma voelen niet meer zo rauw.
De Kinderhoeksteen
Bij De Kinderhoeksteen kunnen ouders en kinderen terecht wanneer zij psychosociale ondersteuning nodig hebben tijdens of na ziekte of een overlijden. Maar ook ondersteun ik zorgpersoneel bij deze, soms ingewikkelde, taken. In mijn ervaring als kinderverpleegkundige merkte ik dat omgaan met rouw en verlies niet tot het standaard lespakket behoort. Toch is het een niet te onderschatten onderdeel van het werk. Daarom heb ik een verdiepingsmodule ontwikkeld voor kinderverpleegkundigen om de kennis over psychosociale begeleiding te vergroten. Dan sta je er als zorgmedewerker niet alleen voor.