Tag Archief van: verliesbegeleiding Zeewolde

Daar stond je dan, aan het kleine graf waar jullie nog veel kleinere baby in begraven ligt. Het verliezen van een baby is hartverscheurend en heel onnatuurlijk. Je keek zo uit naar dit mooie mensje, je wilde het vasthouden, knuffelen, zien opgroeien…en opeens is alles weg. Leeg. Verloren. De naam die jullie voor dit kindje bedacht hebben komt op de steen te staan. Je bent voor altijd papa en mama van een baby die er niet meer is. Hoe noem je dat? Hoe noem je jezelf? En wat als er later een ander kindje geboren wordt?

Vlinderkindjes en sterrenbaby’s

Een overleden kindje noemt men vaak een ‘vlinderkindje’. De baby, die heel even dichtbij was, is ongrijpbaar en kwetsbaar als een vlindertje bij je vandaan gevlogen. Ook de term ‘sterrenbaby’ wordt veel gebruikt. Het symboliseert het verloren kindje dat als een ster aan de hemel straalt.

Met lege handen

Als papa en mama van een sterrenbaby, ben je misschien ook op zoek naar de juiste term voor jezelf. Je bent ouders van een kindje, maar staat met lege handen. Er zijn letterlijk en figuurlijk maar weinig woorden voor dat verdriet. Je kunt een sterrenouder zijn, maar er is ook niets mis met jezelf papa of mama noemen. Je hebt immers een kindje gekregen waar je, zo kort als het duurde, ook nog eens intens veel van hebt gehouden. Je bent voor altijd de papa of mama van dit mooie mensje, dat hoef je niet onder stoelen of banken te steken.

De hoop op nieuw leven

Een nieuwe zwangerschap brengt vaak veel verschillende emoties teweeg. Het verdriet van het verlies en de hoop op nieuw leven. Om die hoop te symboliseren wordt dit nieuwe kindje vaak een regenboogbaby genoemd. Dit kindje kan niet vervangen wat je bent verloren, maar wat is het een feest om opnieuw een kindje te mogen verwelkomen. Een kindje dat je alle liefde kan geven die je in je hart bewaard hebt.

Rouwen om een vlinderbaby

Het verliezen van een baby is intens verdrietig en hartverscheurend. Je had het zo anders voor je gezien! Schroom niet om hulp te vragen als het je in de periode na het overlijden van je kindje te veel wordt. Als rouw- en verliesbegeleider loop ik graag een tijdje met je mee en help ik je de naam van je kindje levend te houden.

Voordat je het zelf meemaakt, is het moeilijk om je voor te stellen hoe zwaar het verdriet voelt wanneer je een naaste verliest. Als emoties je overspoelen, heb je voldoende draagkracht nodig om daar mee om te kunnen gaan. Diep van binnen moet er een stevige basis zijn, waardoor je pijn en emoties kunt dragen. Maar wat als dat niet lukt? Dan is het tijd om op zoek te gaan naar de jouw unieke hulpbronnen die je draagkracht vergroten.

De balans tussen draagkracht en draaglast

Wanneer we het hebben over rouwen, is er geen goed of fout. Ieder mens rouwt op zijn eigen manier. Het is echter wel ontzettend belangrijk om te onderzoeken of er genoeg draagkracht is om het verlies te doorleven. We kijken daarvoor naar draagkracht en draaglast.


Draagkracht draait om alles wat je aankunt. Hoeveel kun je dragen? En hoe goed ben je bestand tegen stressvolle situaties? Draaglast staat aan de andere kant van de weegschaal. Het staat voor alles wat energie kost en stress geeft. Dat kunnen emoties zijn, maar ook praktische zaken zoals het runnen van je huishouden, werken of boodschappen doen. Het hoeft geen probleem te zijn als je veel op je bord hebt, als het maar in verhouding staat tot je draagkracht.

Maak gebruik van jouw unieke hulpbronnen

Iedereen heeft wel eens dagen waarop alles teveel lijkt te zijn. In een periode van rouw loop je daar wellicht vaker tegen aan. De draaglast is groot en je komt draagkracht tekort. Door op zoek te gaan naar jouw unieke hulpbronnen kun je jouw draagkracht vergroten. 

Aan de basis staan copingstrategieën, je energieniveau en overtuigingen die je bewust of onbewust hebt. Dit kun je zelf aanvullen met goede nachtrust, sporten, het verbeteren van je ademhaling, ontspanning en contact met vrienden en familie. Alles waar je energie van krijgt, zorgt voor het vergroten van je draagkracht. Roep eens een herinnering op van een situatie waarin je je happy en sterk voelde. Terwijl je dat moment herbeleeft ontspannen je spieren, haal je rustiger adem en begin je te glimlachen… Goede herinneringen geven kracht in tijden van verdriet!

Je mag altijd om hulp vragen

Zelfs als je je uiterste best doet om je unieke hulpbronnen in te zetten om je lasten te kunnen dragen, kan het zijn dat de last te zwaar is. Dan is het tijd om de balans op te maken. Kijk eens goed naar de dingen die je energie geven en zet die tegenover de dingen die energie kosten. Zijn er dingen die je kunt toevoegen of schrappen om een betere balans te creëren? Of zijn er misschien mensen die een deel van jouw draaglast over kunnen nemen? Om hulp vragen kan lastig zijn, maar ook enorm helpend. Wellicht zijn er mensen in je omgeving die je met praktische zaken kunnen helpen. Of misschien biedt enkel de nabijheid van anderen al genoeg steun om zelf verder te kunnen gaan. Er is niets mis met het vragen van hulp. Vrienden en familie staan vaak graag voor je klaar. Soms is dat niet genoeg en is ook professionele hulp nodig. Gewoon voor een tijdje, tot je de balans weer gevonden hebt.

Als leven overleven wordt door dat je een partner verliest, wordt je overvallen door hevige emoties. Ook het grote gevoel van leegte en eenzaamheid hoort bij rouw. Zélfs als je voortdurend omringd wordt door vrienden en familie, kun je aan dat gevoel vaak niet ontsnappen.

Alle hens aan dek

Wanneer een partner overlijdt, komt praktische hulp vanuit de omgeving vaak snel op gang. Mensen komen op bezoek om je te troosten en bij te staan, er worden kookroosters gemaakt om maaltijden te verzorgen en ook andere taken worden je met liefde uit handen genomen. Het is een manier om handen en voeten te geven aan betrokkenheid, omdat dat vaak het enige is dat je omgeving voor je kan doen. Zo proberen ze je last te verlichten en je ruimte te geven voor rouw en verdriet.

Niet alleen, toch eenzaam

Door je niet of weinig alleen te laten, hopen vrienden en familie eenzaamheid te voorkomen. Het is voor hen dan vaak ook moeilijk te bevatten dat jij je juist dan tóch heel eenzaam voelt. Eenzaam omdat je partner er niet meer is. Eenzaam omdat die ene, met wie je alles deelde, is overleden. Eenzaam omdat je aan het einde van de dag zelf het licht uit moet doen voor je in een leeg bed gaat liggen. Ook als je niet alleen bent, kun je je bijzonder eenzaam voelen…

Een leegte die niemand kan vullen

Na het verliezen van een partner, zal je leven nooit meer hetzelfde zijn. Het kost tijd om het verlies te verweven in je leven en eenzaamheid zal moeten slijten. Dat gaat met kleine stapjes. De leegte die is achtergebleven kan door familie en vrienden niet worden opgevuld, hoe graag zij dit ook zouden willen. Maar je kunt er wel met hen over praten. Over wat je mist, over hoe dat voelt. Ben je niet graag alleen? Dan kun je je omgeving vragen om vaak langs te komen. Wil je dat liever niet? Dan mag je dat ook eerlijk uitspreken.

Als hulpverlener stel je alles in het werk om jouw cliënt te helpen. Je hebt je gespecialiseerd in een specifiek stukje zorg en kan daar goed mee uit de voeten. Wat kan het dan tegenvallen als je niet het gewenste resultaat ziet. Je kunt teleurgesteld zijn als het probleem bij de ander door jou niet kan worden opgelost. Maar is dat wel terecht? Weet je zeker dat je de cliënt niet goed geholpen hebt? En als dat daadwerkelijk zo is, wat had je dan anders kunnen doen?

Er is geen quick fix

In een tijd waarin alles snel, snel, snel gaat, kiezen we het liefst ook voor snelle oplossingen. Een quick fix om een probleem op te lossen. Dat kan werken als het om heel praktische hulp gaat, maar in de hulpverlening zit de situatie vaak wat complexer in elkaar. Groei en verandering kun je niet overhaasten. Het verwerken van rouw en verdriet kosten tijd. Het doel is dan ook niet om iets snel op te lossen, maar om een proces in beweging te zetten.

Ruimte voor het proces

Natuurlijk wil een cliënt het liefst zo snel mogelijk van dat rotgevoel af. Dat mag duidelijk zijn. Toch is het goed om eerlijk te zijn over wat je tijdens een periode van hulpverlening van elkaar mag verwachten. Geen quick fixes, maar stap voor stap door een proces heen. Dat betekent dat je na een gesprek niet altijd iets hebt opgelost, maar wel dat je de ander aan het denken hebt gezet. Dat je tips en ideeën hebt kunnen aandragen. En bovenal dat je ruimte hebt gegeven. Ruimte voor gevoelens, voor emoties, voor gesprek en voor stilte. Dat je er voor de ander geweest bent en dat je even samen op kon trekken.

De rol van de hulpverlener

Om voldoende ruimte te creëren, is jouw houding als hulpverlener enorm belangrijk. Kom je een standaard riedeltje afwerken? Dan zul je tijdens een gesprek waarschijnlijk niet ver komen. Geef je ruimte, kun je improviseren en zaken enigszins op zijn beloop laten? Dan begeleid je de cliënt in een waardevol proces. Daarbij los jij het probleem niet op, maar werkt de ander zelf, op eigen tempo, door verdriet en emoties. Door het proces in handen van de cliënt te geven en enkel te begeleiden, kan de cliënt putten uit eigen oplossingsvermogen en kracht. En dát is uiteindelijk waardevoller dan alle hulp van buitenaf. Daar draag ik als hulpverlener graag mijn steentje aan bij.

Rouw vroeg of laat krijgen we er allemaal mee te maken. Hoe dat er in de praktijk uit ziet? Dat is voor iedereen anders. De beleving, de intensiteit en de duur van rouw hebben te maken met wie je verliest, met omstandigheden en met je eigen karakter en overtuigingen. Toch zijn er drie thema’s die altijd terugkomen bij rouw: Liefde, tijd en dood. 

Liefde en rouw: Twee kanten van dezelfde medaille

Echte liefde is kwetsbaar. Het is angst om iemand te verliezen, maar toch voor de volle honderd procent voor iemand gaan. Liefde en rouw zijn daarbij twee kanten van dezelfde medaille. Want alleen als er liefde stroomde, kan je iemand missen of om iemand rouwen. Rouw is verdriet om wie je uit liefde hebt losgelaten of anders vasthoudt. In tijden van rouw en intens verdriet kan het moeilijk zijn daar bij stil te staan. En dat terwijl juist die liefde de mooie kant van rouw is. Het is weten dat je zoveel van iemand gehouden hebt, dat het verlies zeer doet. Dat maakt het verlies niet makkelijker, maar de beleving en het gevoel wel anders.

Het kost tijd om te rouwen

Als je rouwt om het verlies van een dierbare, kan het lijken alsof er geen einde komt aan je verdriet. Je omgeving heeft de draad wellicht alweer opgepakt en misschien voel je je veroordeeld over hoe lang je al in rouw bent. Alsof je rouw een vast tijdsbestek zou kunnen geven, waar iedereen zich altijd aan zou moeten houden. Een leidraad daarin lijkt zo handig, maar de waarheid is dat er geen tijd staat voor rouw. Rouw is voor iedereen anders. Het kost tijd om je verlies een te verweven in je verdere leven. Het gevoel van rouw wordt gaandeweg anders. Maar de tijd heelt geen wonden en littekens zijn er altijd. Bij een ingrijpend verlies, verandert je leven. En je mag alle tijd nemen die je nodig hebt om dat verlies in je leven te verweven. Hoe lang dat ook duurt…

Leven en dood zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden

Als je middenin het leven staat, lijkt de dood vaak heel ver weg. En dat terwijl we allemaal weten dat we er vroeg of laat mee te maken krijgen. We weten allemaal dat we dierbaren zullen verliezen. Net zoals we weten dat onze dierbaren ons op een dag gaan verliezen. En het is zo belangrijk dat we daar met elkaar over praten. Hoe mooi is het als we in de opvoeding van onze kinderen al kunnen meenemen dat de dood bij het leven hoort. Dat die twee onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Dat we onze kinderen leren uit liefde dat dood een tijd van rouw met zich meebrengt en dat het tijd kost om verlies te verweven in je leven. Door ze erover te vertellen én door het voor te leven. Gun jezelf de tijd om vanuit zelfliefde om te gaan met rouw. Voor jezelf én als voorbeeld voor de mensen om je heen.

In de hulpverlening wordt vaak gesproken over het bewaren van ‘professionele afstand’. Een term die ervoor moet zorgen dat je als hulpverlener niet emotioneel verstrengeld raakt met de cliënt. Het is bedoeld om je te helpen je grenzen te bewaken, om duidelijkheid te scheppen. Maar is het wel écht duidelijk? Of is er ook nog een grijs gebied? En wat nou als betrokkenheid en verbinding juist de sleutels zijn om de cliënt verder te helpen?

Wel professioneel, geen afstand

Voor mij als rouw-en verliesbegeleider werkt het niet, die professionele afstand. Meer dan eens bevond ik mij in een situatie waarin die afstand vooral zorgde voor boosheid en frustratie, in plaats van doorbraak en groei. Een gemiste kans dus, als je daarin als zorgverlener op het principe van professionele afstand blijft staan. En er is een alternatief: professionele nabijheid. Net zo professioneel, maar met een andere insteek. Het is een benadering die ruimte biedt voor verbinding. Door in te zetten op oprecht contact en echte verbinding, kun je vanuit veiligheid en duidelijkheid veel meer bereiken in de begeleiding. En laat dat nu juist het doel zijn!

Professionele nabijheid in de praktijk

Ik begeleide eens een meisje dat veel heeft meegemaakt op het gebied van afwijzing. Afstand en psychische problemen zorgden ervoor dat haar ouders in haar jonge jaren niet altijd emotioneel beschikbaar waren. Trauma’s verwerken door op ‘professionele afstand’ met haar te communiceren, zou ons in deze situatie geen steek verder brengen. Haar onbegrensde gedrag en boosheid lieten wél duidelijk zien dat er qua begeleiding werk aan de winkel was. Maar om echt stappen te kunnen zetten, moest ik eerst dichterbij zien te komen.

Vanuit professionele nabijheid koos ik er steeds weer voor om haar (en mijzelf) de ruimte te geven om eerst te verbinden. Had ik haast of zat ik met mijn gedachten nog bij een andere casus? Dan had het werken aan opdrachten geen enkele zin. Was ik kalm en gaf ik oprechte aandacht? Dan kon ik grenzen stellen, haar sturen in gedrag en écht verder komen in het verwerken van haar trauma’s. 

Focus op commitment

De focus op commitment is in begeleiding zo belangrijk. En professionele nabijheid zegt daarbij zoveel meer dan professionele afstand. Natuurlijk hoef je daarbij als hulpverlener niet al je geheimen en emoties bloot te geven. Je hoeft een cliënt niet binnen te laten in je privéleven of je hele hebben en houwen met hem of haar te delen. Maar het is goed je ervan bewust te zijn dat een relatie altijd tweerichtingsverkeer is. Daarin heb jij de cliënt nodig, maar de cliënt jou ook. Door de verbinding aan te gaan, de cliënt te zien en ruimte te geven, open je de weg naar vooruitgang. Niet van een afstandje, maar van heel dichtbij. Zodat je samen, vol vertrouwen, aan de slag kunt met het verwerken van rouw en verlies.

Voor kinderen is het lang niet altijd gemakkelijk om te vertellen wat ze voelen en ervaren. Tenminste…niet met woorden. Als je kinderen laat vertellen met hun handen, is het namelijk een heel ander verhaal. En daar maak ik in mijn werk als rouw- en verliesbegeleider dankbaar gebruik van.

Ontdek wat een kind wil zeggen

Wat een kind niet kan vertellen met woorden, maar wat wél is opgeslagen in zijn onderbewustzijn, kan hij op een andere manier vertellen. Door te dansen, door te spelen met zijn handen, of bijvoorbeeld door te tekenen. Kindertekeningen vertellen een verhaal. Vaak meer dan wanneer er met woorden gesproken wordt. Het is aan de luisteraar om open te staan voor die symboliek, de eigenschappen en de tegenstellingen in dat wat er getekend of verbeeld wordt.

De magie van een kindertekening

Je zou kunnen zeggen dat een kind met iedere tekening onbewust iets van zichzelf laat zien. Iets dat hem van binnen bezighoudt, iets dat hij voelt, iets wat hem beweegt. Die tekeningen lezen heeft bijna iets magisch, het is iets intiems. Het helpt je te begrijpen wat een kind je vertelt over de dingen die het niet kan, mag, wil of durft te zeggen. 

Kinderen die bezig zijn met het verwerken van een verlies, hebben veel gevoelens en gedachten die ze soms maar moeilijk kunnen uiten. Door een kind tijdens de begeleiding vrij te laten tekenen, ontdek ik die geheimen en heb ik meer aanknopingspunten om het kind te helpen.

Prachtige symboliek

Om kindertekeningen te kunnen lezen, moet je uiteraard leren over de symboliek in een tekening. Zo tekenen kinderen bijvoorbeeld vaak regenbogen als ze te maken hebben met veranderingen in hun leven. Een vulkaan in een tekening kan gaan over het (niet kunnen) uiten van heftige emoties. Vogels en vliegtuigen kunnen symbool staan voor het ergens anders willen zijn.

Systemisch pedagoochelen met kindertekeningen

Als je de symboliek in kindertekeningen herkent, is het natuurlijk fijn om deze ook te kunnen koppelen aan de situatie van het kind. Dan komt ook het systemisch pedagoochelen goed van pas. Door te kijken naar de levenssituatie van het kind, de gezinssituatie en de ontwikkelingsfase van een kind, wordt vaak nog duidelijker wat er met een tekening wordt verteld.

En juist bij rouw- en verliesbegeleiding is dat complete plaatje heel belangrijk. Feitelijk gezien ken ik tijdens de begeleiding de situatie van het kind en het gezin. Maar pas als je weet wat er diep van binnen leeft, kun je een kind een stapje verder helpen.

Een veilig gevoel

Kindertekeningen kunnen tijdens de begeleiding aanleiding zijn voor een gesprek. Ik kan vragen naar de dingen die ik zie, of juist naar dingen die op de tekening lijken te ontbreken. Een veilig gevoel staat daarbij altijd voorop. Soms duurt het even voor een kind zich veilig genoeg voelt om mij dichtbij te laten komen. Door te observeren, mee te spelen en soms vragen te stellen creëer ik veiligheid die bij de begeleiding enorm belangrijk is. Zelfs als een kind in eerste instantie ondoorgrondelijk lijkt, is er altijd een oplossing. Door het verlies te erkennen en talenten en kwaliteiten van het kind in te zetten komen we samen vooruit.

Als rouw- en verliesbegeleider is iedere werkdag anders. Wat is het mooi om betrokken te zijn in de levens van anderen, hen te kunnen bemoedigen en inzichten te kunnen geven. En dat dit ook mijzelf hele mooie inzichten oplevert, is alleen maar mooi meegenomen. In dit blog geef ik een kijkje in de keuken en neem ik je mee in een werkdag die mij opnieuw leerde hoe belangrijk het is om een ander écht te zien, om gezien te worden.

Bewondering en respect

Terwijl ik in de auto onderweg ben naar mijn tweede afspraak van die dag, denk ik na over wat ik net gezien heb. Een vrouw, een moeder, die haar hele leven in teken heeft gezet van de zorg voor haar zoon. We spraken over betekenisgeving en levensvragen. Diepe vragen die leven bij deze moeder van een zorgintensief kind. Ze bekijkt het leven van dag tot dag, geniet van de kleine dingen en staat krachtig en positief in het leven. Het gesprek heeft diepe impact op mij gemaakt en ik heb enorme bewondering voor hoe kwetsbaar zij zich openstelt. Wat heb ik een respect voor deze krachtige vrouw en haar gezin.

Ik bedenk me hoe belangrijk het is om dit als zorg- of hulpverlener uit te spreken naar de mensen met wie je werkt. Positieve woorden die hen laten merken dat ze gezien worden als mens. Dat jij hen als hulpverlener écht ziet.

Een weg vol tegenslagen

Tijdens mijn volgende afspraak spreek ik met jonge ouders die veel ballen in de lucht moeten houden: Zij zijn een kindje verloren en zitten vol zorgen over de gezondheid van hun pasgeboren dochtertje, ze hebben vragen over opvoeding en willen gezien en gehoord worden als mens, als ouders. Uit hun verhalen blijkt hoe vaak dit in de hulpverlening nog mis gaat. De hulpverlenersgeschiedenis van dit gezin heeft zijn sporen nagelaten. Ze zijn moe en er lijkt geen einde te komen aan de tegenslagen op hun pad. Ik help hen door overzicht en inzicht te geven, door handvatten aan te reiken en ze te bemoedigen. Opnieuw merk ik hoe belangrijk het is dat mensen gezien worden, dat ze horen dat ze het goed doen, dat ze er toe doen.

Gezien worden als mens

Na die twee afspraken heb ik even de tijd voor wat praktische taken. Ik werk de administratie bij, pak nieuwe aanmeldingen op, voer telefoongesprekken en vul mijn agenda met nieuwe afspraken. Aan het einde van de middag voer ik nog een gesprek met een aanstaande nieuwe collega. Zij wil zich graag aansluiten als hulpverlener bij FLOW. Het is een heerlijk inspirerend gesprek vol herkenning.

Moe, maar voldaan eindig ik mijn werkdag, waarin ‘gezien worden als mens’ de rode draad vormde. Bij thuiskomst word ik enthousiast door mijn kinderen begroet en daarmee is voor mij de cirkel rond: Ook ik ervaar dat ik gezien word.

Wanneer een broer of zus ziek is, heeft dit veel impact op de andere kinderen in het gezin. Het gezinsleven ondergaat allerlei veranderingen. Papa en mama zijn verdrietig en er hangt een gespannen sfeer in huis. Opeens kan de broer of zus niet meer spelen, moet hij of zij vaak naar het ziekenhuis en ligt vaak in bed. Zeker voor jongere kinderen kan dit een verwarrende tijd zijn. Om langetermijnproblemen te voorkomen, kun je daarom maar beter tijdig ingrijpen.


Impact op jonge kinderen

Bij kinderen geldt: hoe jonger, hoe groter de impact van dit soort gebeurtenissen is. Ze kunnen bijvoorbeeld niet goed omgaan met hun gevoelens of de veranderingen thuis, begrijpen bepaalde dingen niet of voelen zich in de steek gelaten. Zonder de juiste psychologische begeleiding kunnen ze gevoelens als woede of verlatingsangst ontwikkelen, met emotionele problemen of gedragsproblemen tot gevolg.

Stukje jeugd verliezen

Oudere broers of zussen worden ook meegesleept in dit proces en voelen zich vaak hulpeloos. Soms leidt dit ertoe dat kinderen zich gaan afzonderen en afstandelijk overkomen. Ook kan het ze drijven om sneller volwassen te worden. Ze willen graag hun broertje of zusje troosten, zijn erg zorgzaam en gaan als het ware een derde ouderrol vervullen. Hoewel hun intenties natuurlijk goed zijn, kan dit ertoe leiden dat ze een stukje van hun jeugd verliezen. Iets waar ze de rest van hun leven last van kunnen hebben.

Verdeelde aandacht

Wanneer een van de kinderen ziek is, raakt de aandacht van de ouders vaak meer verdeeld. Opeens bestaat het leven voornamelijk uit het (onder)steunen en verzorgen van de zieke broer of zus. De andere kinderen in het gezin kunnen hierdoor het gevoel krijgen dat ze in de schaduw staan en niet gezien worden. Hun gevoelens worden misschien ondergeschoven of er wordt minder naar hun verhaal geluisterd. Dit kan gevoelens van minderwaardigheid of jaloezie oproepen.

Ongewenst gedrag

Daarnaast zijn alle chaotische veranderingen voor kinderen vaak moeilijk te bevatten. Geef daarom woorden aan alle emoties en gebeurtenissen, ook al denk je dat ze vanzelfsprekend zijn. Leg uit waarom er bepaalde veranderingen plaatsvinden en waarom je op een bepaalde manier reageert. Kinderen kunnen dingen al snel persoonlijk opvatten, of zich schuldgevoelens aanmeten, waardoor ze ongewenst gedrag gaan vertonen, mede om de aandacht van de ouders te trekken.

Buitenwereld

Het leven gaat buiten het familieleven natuurlijk door. Vaak leven mensen buiten het gezin ook mee, wat positieve en negatieve reacties kan opleveren. Kinderen hebben het vaak moeilijk op school, doordat ze hun aandacht niet bij de les kunnen houden. Of ze hebben het gevoel ‘anders’ te zijn dan hun klasgenoten, zijn bang voor reacties van de buitenwereld of schamen zich juist voor hun familiesituatie. Soms zonderen ze zich af of komen ze in een isolatie terecht. Veel kinderen willen op school juist niet over de thuissituatie praten, omdat dat nog het enige is wat ‘normaal’ is, en dat koesteren ze.

Copingstrategieën

Kinderen hanteren vaak verschillende copingstijlen. De een is erg aanhankelijk, de ander reageert boos of agressief, duwt gevoelens weg of mijdt confrontatie. Sommige copingstijlen zijn helpend, anderen zijn dat minder. Natuurlijk is het prettig om de helpende strategieën te kunnen leren toepassen, maar het helpt vaak niet om dit te veroordelen en abrupt te willen veranderen. Beide stijlen hebben nut, maar begeleiding hierbij kan een grote en belangrijke rol spelen.

Psychosociale gevolgen

Tijdens, maar ook na, de ziekte van een broer of zus kunnen kinderen last hebben van allerlei klachten. Problemen met slapen, angstgevoelens of angstige dromen, stemmingswisselingen of boze buien, concentratieverlies op school, maar ook lichamelijke klachten. Soms is er een teruggang in de ontwikkeling van het kind waarneembaar, zoals bedplassen. Het is daarom belangrijk om aandacht te hebben voor de psychosociale gevolgen. Voor professionele begeleiding van je kind kun je terecht bij Sabina Krijger van De Kinderhoeksteen. Met haar brede ervaring en kennis vormt zij het gidslicht dat jouw kind door de duisternis leidt.

psychosociale gevolgen – https://dekinderhoeksteen.nl/aandacht-voor-de-psychosociale-nasleep-van-ziekte/

Jaarlijks krijgen ongeveer 15.000 vrouwen de diagnose borstkanker. Daarvan is de overlevingskans gelukkig groot. Toch overlijden er elk jaar meer dan 3.000 mensen aan borstkanker. De gevolgen van een borstkankerdiagnose kunnen dan ook omvangrijk zijn. Niet alleen voor degene die de diagnose krijgt, maar ook voor de kinderen. Want hoe pak je zoiets nou aan?

Het gesprek

Het kan behoorlijk lastig zijn om het gesprek aan te knopen met je gezin. Zeker als er jonge kinderen bij betrokken zijn. Waarschijnlijk wil je je kind beschermen en behoeden voor het ergste, maar juist eerlijkheid en oprechtheid is het belangrijkste wat je hun kunt geven. Het beste is om open te communiceren, maar hoe maak je de situatie begrijpelijk, zonder angst te zaaien? Zeg je dat je ziek bent en misschien niet meer beter wordt? Moet je eerlijk zijn over de prognose? Hoeveel details moet je geven over het proces? En betrek je je kinderen vanaf het eerste moment, of pas als je er niet meer omheen kunt?

Acceptatie

Als zieke moeder ben jij opeens niet meer degene die de rol van zorgdrager vervult. Je hebt nu zelf behoefte aan zorg en ondersteuning. Je kunt niet meer alle huishoudelijke klussen en alle zorgtaken voor de kinderen op je nemen. Dit zijn veranderingen die vaak lastig te accepteren zijn voor jezelf en de rest van het gezin. Misschien moet je partner ineens een tandje bijzetten, terwijl de kinderen het gewend zijn dat jij dit doet. Ze kunnen dan boos worden en gefrustreerd raken, vooral als ze niet goed begrijpen wat de reden daarachter is.

Misverstanden

Probeer dit daarom zo goed mogelijk uit te leggen, om te voorkomen dat er misverstanden ontstaan en kinderen angstig worden. Er vinden immers allemaal vreemde veranderingen plaats. Opeens valt mama’s haar uit, moet ze steeds naar het ziekenhuis en veel rusten na de behandelingen. Door elke stap van tevoren met je kinderen te doorlopen, weten ze precies wat ze te wachten staat en komen ze niet voor onaangename verrassingen te staan.

Slechte prognose

Wanneer de prognose slecht is en je mogelijk komt te overlijden, is er veel om over na te denken. Hoe sleep je je gezin door deze emotionele tijd en welke voorbereidingen moet je treffen? Welke herinneringen wil je nog met je gezin maken? Wat leg je vast? En wat gebeurt er daarna? Wie vangt de zorg van de kinderen op, in het geval dat de vader niet in het spel is? Hoe zorg je dat je kinderen met dit intense verlies kunnen leren omgaan in hun verdere leven en dat ze op een goede manier afscheid kunnen nemen?

Begeleiding voor het hele gezin

Dit zijn stuk voor stuk lastige vraagstukken. Het is dan ook logisch dat jij en je gezin hier wel wat ondersteuning bij kunnen gebruiken. De Kinderhoeksteen biedt hiertoe verschillende begeleidingsmogelijkheden voor het hele gezin. Zo krijgen ouders tips over hoe ze hun kinderen het beste kunnen betrekken in het ziekteproces. Ook leren ze beter aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen en de situatie op een begrijpelijke manier uit te leggen. Kinderen krijgen daarnaast handvatten om hun weerbaarheid te vergroten, hun emoties op een speelse manier te uiten en het verdriet te dragen.

Orde in de chaos

Je hebt het misschien al moeilijk genoeg om met je eigen emoties om te gaan, laat staan je kind hierbij te helpen. Het is dan ook helemaal niet gek om hierbij wat hulp nodig te hebben. Rouw- en verliesbegeleider Sabina Krijger gaat graag met jou en je gezin in gesprek om te kijken wat er nodig is in jullie situatie. Of er nu behoefte is aan deskundig advies, begeleiding of gewoon wat orde in de chaos van emoties: er is voor ieder gezin een passende oplossing. Maak dus gerust eens kennis met Sabina en ontdek wat zij voor jouw gezin kan betekenen.

zieke moeder – https://dekinderhoeksteen.nl/wat-als-papa-of-mama-ziek-wordt/

begeleidingsmogelijkheden – https://dekinderhoeksteen.nl/begeleiding/

weerbaarheid – https://dekinderhoeksteen.nl/stimuleer-de-veerkracht-van-jouw-kind/