Voor kinderen is het lang niet altijd gemakkelijk om te vertellen wat ze voelen en ervaren. Tenminste…niet met woorden. Als je kinderen laat vertellen met hun handen, is het namelijk een heel ander verhaal. En daar maak ik in mijn werk als rouw- en verliesbegeleider dankbaar gebruik van.

Ontdek wat een kind wil zeggen

Wat een kind niet kan vertellen met woorden, maar wat wél is opgeslagen in zijn onderbewustzijn, kan hij op een andere manier vertellen. Door te dansen, door te spelen met zijn handen, of bijvoorbeeld door te tekenen. Kindertekeningen vertellen een verhaal. Vaak meer dan wanneer er met woorden gesproken wordt. Het is aan de luisteraar om open te staan voor die symboliek, de eigenschappen en de tegenstellingen in dat wat er getekend of verbeeld wordt.

De magie van een kindertekening

Je zou kunnen zeggen dat een kind met iedere tekening onbewust iets van zichzelf laat zien. Iets dat hem van binnen bezighoudt, iets dat hij voelt, iets wat hem beweegt. Die tekeningen lezen heeft bijna iets magisch, het is iets intiems. Het helpt je te begrijpen wat een kind je vertelt over de dingen die het niet kan, mag, wil of durft te zeggen. 

Kinderen die bezig zijn met het verwerken van een verlies, hebben veel gevoelens en gedachten die ze soms maar moeilijk kunnen uiten. Door een kind tijdens de begeleiding vrij te laten tekenen, ontdek ik die geheimen en heb ik meer aanknopingspunten om het kind te helpen.

Prachtige symboliek

Om kindertekeningen te kunnen lezen, moet je uiteraard leren over de symboliek in een tekening. Zo tekenen kinderen bijvoorbeeld vaak regenbogen als ze te maken hebben met veranderingen in hun leven. Een vulkaan in een tekening kan gaan over het (niet kunnen) uiten van heftige emoties. Vogels en vliegtuigen kunnen symbool staan voor het ergens anders willen zijn.

Systemisch pedagoochelen met kindertekeningen

Als je de symboliek in kindertekeningen herkent, is het natuurlijk fijn om deze ook te kunnen koppelen aan de situatie van het kind. Dan komt ook het systemisch pedagoochelen goed van pas. Door te kijken naar de levenssituatie van het kind, de gezinssituatie en de ontwikkelingsfase van een kind, wordt vaak nog duidelijker wat er met een tekening wordt verteld.

En juist bij rouw- en verliesbegeleiding is dat complete plaatje heel belangrijk. Feitelijk gezien ken ik tijdens de begeleiding de situatie van het kind en het gezin. Maar pas als je weet wat er diep van binnen leeft, kun je een kind een stapje verder helpen.

Een veilig gevoel

Kindertekeningen kunnen tijdens de begeleiding aanleiding zijn voor een gesprek. Ik kan vragen naar de dingen die ik zie, of juist naar dingen die op de tekening lijken te ontbreken. Een veilig gevoel staat daarbij altijd voorop. Soms duurt het even voor een kind zich veilig genoeg voelt om mij dichtbij te laten komen. Door te observeren, mee te spelen en soms vragen te stellen creëer ik veiligheid die bij de begeleiding enorm belangrijk is. Zelfs als een kind in eerste instantie ondoorgrondelijk lijkt, is er altijd een oplossing. Door het verlies te erkennen en talenten en kwaliteiten van het kind in te zetten komen we samen vooruit.